Alegia klasikoak euskaraz Isopeteko, La Fontaineren eta

VI. Euskal berridazleen alegiak
Ideologia-alderdian, inoiz Walt Disney faktoriaren eraginaren zantzuak suma
daitezke bertsioren batean, jatorrizkoa eztitzearren.
VI.7.10. Koldo Biguri (1962)
Gasteiztarra. Itzultzailea. Arabako Foru Aldundiaren enkargupean itzuli zuen
Bigurik Samaniegoren obra, arabar alegialariaren heriotzaren 200. urteurrenaren
karietara.
Alegiak. Fábulas izenburuarekin plazaratu zen, 2003an, Emilio Palacios-ek
apailaturiko edizio elebiduna. Palaciosek ikerketa zabala egin zuen edizio horretarako:
besteak beste, Samaniegoren bizitzaren eta lanen berri eman zuen, alegiei buruzko
azalpen sakona idatzi, eta bibliografia oinarrizkoa jarri zuen. Horren guztiaren ondoren
dator Biguriren itzulpena, sorburu-testua eta xede-testua parez pare jarrita daudela.
Bigurik, gainera, Samaniegoren iturriei buruzko oin-oharrak eta bestelako jakingarriak
ipini zituen. Eduki horiengatik guztiengatik esan daiteke itzulpen filologikoa dela
Bigurirena 141 .
Zenbait kezka adierazi zituen Bigurik “Itzultzailearen oharrak” goiburupean
(2003: 138-143). Bertsoen neurriak nolakoa behar zuen izan erabakitzeko zalantzak izan
zituela: neurri libreak ala tradizioko neurriak? Gaztelaniazkoak ala euskarazko
alegiagintzan erabilitakoak? Azkenik, itzulpenak helburu pedagogikoari eutsi behar
ziolako, zortziko nagusia hautatu zuela, besteak beste, gainerako euskal alegialariek ere
baliabide hori aukeratu zutelako beren asmo didaktikoei begira. Horrela jokatuta,
alegiok buruan atxikitzeko erraztasunak emanez, baliagarri gertatuko ziren
Samaniegoren alegiak XXI. mendeko haur euskaldunentzat, Biguriren iritziz.
Bere itzultzeko modua kalifikatzeko garaian, zenbait termino erabili zituen
Bigurik. ‘Bertsio’ terminoa erabili zuen pare bat aldiz: “[...] erabakia [...] jatorrizkotik
ahalik eta hurbileneko bertsioa egitea zen, beti ere bi hizkuntzen arteko aldea kontuan
izanik” (ibidem: 140). Aurrerago: “argi dago [...] nire itzulpen hau bertsio bat dela, ez
itzulpen peto-petoa”. Edozein modutan, aurreko euskaratzaileen moduetatik urruntzen
dela dio: “[...] aurreko alegi-itzultzaile zenbaitek ez bezala, neure golkotik oso gutxi
141 Hurtado Albir-en terminoak eta definizioak erabiliz (2001).
347