Alegia klasikoak euskaraz Isopeteko, La Fontaineren eta

Alegia klasikoak euskaraz
Alegiaz gaur egun dugun ideia, alegietan animaliak protagonista direlako ideia
moderno hori, ordea, La Fontainek eta haren jarraitzaileek XVII. mendetik hona
egindako bildumetatik dator. Animalia-alegiak jaso zituzten, batez ere, alegialari haiek.
Eta tradizioaren zaharberritze horretan, Adradosen ikerketen arabera, antzinako
bilduma-ereduetako gaitegi zabala murriztu egin zen.
Horregatik, bada, alegiaren esanahia erabat zehazten da, Adradosek dioenez,
soil-soilik jatorria eransten zaionean: ‘alegia esopoarrak’, ‘La Fontaineren alegiak’ eta
abar (ib.: 18).
Hala eta guztiz ere, alegiaren funtsak denboran barrena iraun duela dio. Funts
hori zer den zehaztu nahian, Adradosek estrukturalisten mugei eta murriztapenei muzin
egin, eta zabal eta malgu jardun zuen. Lehen alegia-bilduma haietatik abiatu zen
Adrados definizio bila, eta honela adierazi zuen: “la fábula es eso, un segundo término,
un ejemplo, al servicio de un primer término” (ib.: 43). Izan ere, antzinatean adibide
gisa erabiltzen ziren, gertaera bat argitzeko.
Hori argi edukita, beste kontu bat da zehaztea zein diren bildumetako alegien
ezaugarri komunak, sarrienak, nahitaezkoak eta ez hain nahitaezkoak. Adradosek
zenbait ezaugarri oinarrizkotzat jo zituen. Hona, ezaugarriok:
16
- Edukiari dagokionez, alegia errealista da, satirikoa, idealismo orotatik urrundua;
izan ere, greziar literaturan, genero janbiko eta komikoen esparruan kokatu zen
genero hau, genero epiko eta tragikoen aurkako aldean.
- Izaerari dagokionez, alegiak kontatzen duena sinbolikoa da, adibide gisakotzat
hartu behar da, beraz.
- Asmoari dagokionez, alegiek azpimarratzen dute naturaren legeen aurka
tematzen denak ondorio txarrak pairatu beharko dituela edota burla eta iseka:
naturan gauzen izaera beti da bat.
- Formari dagokionez, azkenik, alegiak forma-eskema finko eta sinpleak
darabiltza.
Beste zenbait ezaugarri, ordea, sarritan agertu arren, ez dira ezinbestekoak, eta
ager daitezke edo bazter utzi, hala nola fikziozko izaera izatea, animaliak izatea
protagonista… (ib.: 2).