dogu-turkistan-sempozyumu

dışına seyahat etmeyi, sıkıyönetimlerde olduğu gibi kimi zaman bir şehirden başkabir şehre gitmek, bir mahalleden başka bir mahalleye gitmek bile yasak hâlegelebilmektedir. Binbir zorlukla izin alınarak başka şehre yolculuk yapıldığındabile yolda bir kaç yerde kimlik kontrolleri, “Nereden geldin? Nereye, kime, neden,ne kadar süreyle gidiyorsun?” gibi sorularla karşılaşmak olağan hâle gelmiştir. YaniDoğu Türkistan her zaman sıkıyönetimle idare edilmektedir. Çin yönetimi DünyaTicaret Örgütü’ne katılırken, her Çin vatandaşına pasaport verileceği ve yurt dışınaçıkışlarda kolaylık sağlanacağı taahhüdünde bulunmuştur. Ancak buna rağmenbugün bir Doğu Türkistanlının herhangi bir sebepten yurt dışına seyahat etmesineredeyse imkânsızdır. Bir yolunu bulup pasaport alanlar da geri dönme teminatıolarak devlete yüklü miktarda para bırakmadıkça sınırı geçememektedirler. Geridöndüklerinde ise gizlice takip için peşlerine takılan ajanların haklarında verdikleribilgiler çerçevesinde “şuraya gitmişsin, şu kişiyle görüşmüşsün…” gibi sözdegerekçelerle teminat olarak bıraktıkları paralarını geri alamamaktadırlar.VII. RüşvetZaten bir hukuk devleti olmayan Çin yönetiminde usulsüzlükler her konudahad safhadadır. Ekonomik bakımdan fakir olan bölge halkını rejimin sömürmesiyetmiyormuş gibi insanların beli bir de rüşvetle bükülmektedir. Devlet dairelerindeiş halletmekten haksız yere hapsedilen yakınları kurtarmaya, iş bulmaktan pasaportalmaya kadar her şey rüşvetle dönmektedir. Hiçbir iş rüşvetsiz halledilemezduruma gelmiş ve bu konu gündelik hayatı yaşanmaz hâle getirmiştir.VIII. AsayişsizlikÖzellikle 5 Temmuz 2009 tarihinden sonra artan asayişsizlik DoğuTürkistan’ın son zamanlardaki başlıca sorunu hâline gelmiştir. Zaten önceden degece baskınlarıyla tutuklanmalar, aniden ortadan kaybolmalar, belirsiz kişiler tarafındandarp edilip soyulmalar vb. olaylar yaşanıyordu. Bu tür işler daha çok devleteliyle polisler tarafından gerçekleştiriliyordu. 5 Temmuz olaylarından sonra bugibi durumlara etnik çatışmalar da eklenince işler iyice karıştı; saldırıların hangisinidevletin hangisini etnik grupların yaptığı belirsiz bir hâle geldi.2006 yılında Yarkent ilçesi Gülbağ karakolunda Memet Tursun Taş ismindebir Uygur genç sorgulama sırasında işkenceyle öldürülmüştür. Hanımı Dilber131