dogu-turkistan-sempozyumu

vermesi gerekmektedir. Bu çalışmaların sonunda Çin ile olan ilişkiler ve özelliklede Çin’in siyasi tercihlerinin en önemlilerinden sayılan ekonomik ilişkiler sekteyeuğrasa da bütün bunlar yapılmalıdır.Kuşkusuz Doğu Türkistan meselesi hassas bir planlamaya, büyük bir çabayave söz konusu mesele karşısında aşırı derecede duyarlı olan Çin yönetimiyle zekiceve maharetli bir ilişki kurmaya ihtiyaç duymaktadır. İçeride ve dışarıda Çinile girilen uzun mücadele tarihinin bıraktığı miras; Çinlilerde güvensizlik, süreklitehdit ve ayrışma tehlikesi duygusunun oluşmasına yol açmıştır. Bunun sonucuolarak da Çin yönetimi acele hükümler vermeye başlamış, olaylar karşısında veilişkileri yönetmede bir çeşit akıl tutulmasına uğramıştır. Doğu Türkistan’ın bağımsızlığınave geleceğini belirlemeye giden yolda temel ilkelerden biri de uluslararasıkamuoyunun desteğini kazanmak ve Doğu Türkistan’a sempati besleyenlerive onu destekleyenleri devletler, halklar ve kurumlar olarak bir araya getirmek içingereken propagandayı yapmaktır. Bütün bu bir araya getirilecek güçler, bir kamuoyuoluşturarak Doğu Türkistan halkının durumunun iyileştirilmesi için Çin’ebaskı yapacaktır. Gelecekte ise bu kamuoyu, Doğu Türkistan’ın bağımsızlığınıdestekleyecek olan ittifakı temsil edecektir.Kuşkusuz Doğu Türkistan meselesi birçok yönden Doğu Türkistanlılarınlehine ilerlemeler kaydetmektedir. Bu sorun hakkındaki bilinç, özellikle DoğuTürkistan’da meydana gelen son olaylardan sonra iyice artmıştır. Doğu Türkistanmeselesi ve direniş hareketleri hâlihazırda uluslararası alanda destek görmekte,Doğu Türkistanlılar arasındaki birlik ve beraberlik güçlenmekte, bunun yanındaÇin’e olan destek ise giderek azalmaktadır.Bugün Çin, güçlü ve ilerlemiş görünmesine rağmen ülke genelinde zayıflıkve ayrışma alametleri görülmekte ve hiç beklenmedik bir şekilde de bu alametlerinişleyiş süreci hızlanmaktadır. Daha önce Sovyetler Birliği’nin başına gelen debenzer bir durumdu. Çin gibi çok büyük ve geniş, yüksek dağların, engin çöllerinaraziyi böldüğü, siyasi ve ekonomik birçok zıtlığın var olduğu bir ülke, tarihinbize anlattığına göre uzun süre bütünlüğünü koruyamaz, bölünür. Özellikle şunusöylemek gerekir ki, Komünist Parti uzun süredir yönetimi tekelinde bulundurmasınarağmen yönetme, halkla ve kendisine muhalif unsurlarla ilişki kurma yeteneğindençok şeyler kaybetmiştir.Her iki taraf, Doğu Türkistan ve Çin, aralarındaki mücadeleyi kesin ve ni-246