11.07.2015 Views

dogu-turkistan-sempozyumu

dogu-turkistan-sempozyumu

dogu-turkistan-sempozyumu

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

هۆر شهرقىي تۈركىستان سۆهبهت يىغىنىسودىگهر تۇرغۇزغان،‏ تىجارەت ۋاكالهتخانىسى ئاچقان،‏ ئهمما ئهسلىدە دۆلهتنىڭ ۋەهۆكۈمالارنىڭ سىتراتېگىيىلىك ۋە زەئىپ نۇقتىلىرىنى تىڭ تىڭلاپ يۈرگهنئىنگىلىز سىياسىتى ۋە چاپارمهنلىرى ئىدى.‏ بهدەۋلهت ياقۇب خان ئهنگىلىيهنىڭكۆرۈنۈشته دوست،‏ ماهىيهتته دۈشمهن سىياسىتىنى ئۆزگهرتىش ئۈچۈن كۆپئۇرۇندى.‏ ئهمما ئهنگىلىيهنىڭ تۈركلهرگه قارشى قاتتىق قول پوزىتسىيىسىنىۋە قهشقهرىيهگه باستۇرۇپ كهلمهكچى بولغان خىتاي ئهسكهرلىرىگه يار يۆلهكبولۇۋاتقانلىقىنى كۆرۈپ يېتىپ،‏ دۆلىتىنى ئاخىرىغىچه قوغداشقا تىرىشتى.‏رۇسىيه شهرقىي تۈركىستاننىڭ خىتاي مۇستهملىكىسىگه ئايلىنىشىنىڭ ئۆزمهنپهئهتى ئۈچۈن تېخىمۇ پايدىلىق بولىدىغانلىقى توغرىسىدا قايىل قىلىنغانبولۇپ،‏ ئامېرىكىنىڭ سان پېترسبۇگتىكى ئهلچىسى سكۇيلېر بۇ ههقته مۇنداقدەيدۇ:‏ ‏«يېقىنقى بىر نهچچه يىلدىن بېرى رۇسىيهدە خىتايلارنىڭ قهشقهرىيهنىقايتىدىن بېسىۋېلىشىغا ياردەم قىلىش،‏ ههتتا قهشقهرىيهنى ئۆزلىرى بېسىۋېلىپ،‏خىتايغا تاپشۇرۇپ بېرىش پىكىرلىرى ئۇلغىيىشقا باشلىدى.‏ چۈنكى ئۇلار ياقۇببهگ باشچىلىقىدىكى كىچىك بىر ئۆزبهك خانلىقىغا قارىغاندا،‏ شهرتنامه ماددىلىرىغائۇيغۇن ۋە ئۆزلىرى بىلهن ئاسانلا كېلىشهلهيدىغان خىتايلارغا چېگرىداش بولۇشنىتېخىمۇ پايدىلىق دەپ قارىشاتتى.‏ بۇ قاراشتىكىلهر يهنه رۇسىيهنىڭ تهبىئىي ۋە ئهڭچوڭ توساق بولغان تهڭرىتېغىنىڭ نېرىسىغا ئۆتمهسلىكى لازىم ئىكهنلىكىنىمۇكۆزدە تۇتقانىدى.‏ ئهمما بۇ پىكىرگه قارشى چىققانلارمۇ بولدى.‏ ئۇلار قهشقهرىيهنىخىتاينىڭ قولىغا قايتىدىن تۇتقۇزۇپ قويۇشنى سىياسىي جهههتتىن نامۇۋاپىقههرىكهت دەپ بىلهتتى.‏ چۈنكى قهشقهرىيه قولغا كىرگۈزۈلگهندىن كېيىن،‏ يېقىنئهتراپلاردا خىتاينىڭ كۈچلۈك قوشۇنى بولمايلا قالسا،‏ هاكىمىيهت يهنىلا رۇسلارنىڭئىلكىدە قالاتتى»‏ . 30ئوسمانىيلارنىڭ ياردەم ئهشيالىرىنى قهشقهرىيهگه ئېلىپ بارىدىغان ههيئهتئۈچۈن ئهڭ مۇۋاپىق يول هىندىستاندىن ئۆتۈش ئىدى.‏ ئهمما ئىنگىلىزلهرهىندىستاندا قاتتىق توسالغۇلۇق قىلغاچقا،‏ ههيئهت جىق ئاۋارىچىلىققا يولۇقتى . 31تۈركىستاننىڭ ئىشغالىيىتىدە باشتىن ئاخىرىغىچه پاسسىپ ئورۇندا تۇرۇۋېلىپ،‏هادىسىلهردىن ئۈنۈملۈك پايدىلانغان ۋە پراگماتىزم ‏(سۇيىئىستېمالچىلىق)نى تاللاشيولى قىلىۋالغان ئىنگىلىزلهرنىڭ قهشقهرىيهگه ياردەم ئهشيالىرى ئېلىپ ماڭغانئوسمانىيلار دۆلىتى ههيئىتىگه توسالغۇلۇق قىلىشى،‏ ئىنگىلىز سىياسىتىنىڭ46

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!