dogu-turkistan-sempozyumu

Af Örgütü ve İnsan Hakları İzleme Örgütü her yıl neredeyse iki rapor yayımlansada, bu raporlar dünya kamuoyunun yeterince ilgisini çekmiyor. Burada devletlerinpolitikasını açıkça Çin ile olan ekonomik ilişkiler ve ticari kaygılar belirliyor. Bu,çok yabancısı olduğumuz bir durum değil aslında. Filistin, Irak, Bosna-Hersek,Çeçenistan ve Afganistan’da da insanlık aynı durumla imtihan oldu ve olmayadevam ediyor. Zira devletlerin menfaatlerine kurban edilen insan hakları, süslükelimelerle bezenmiş insan hakları belgelerinin gerisinde kalmakta. Menfaatbirliği içerisindeki ülkeler, aralarında ortaya çıkan bir problemde sessiz kalmayıyeğlerken, rakip bir ülkedeki herhangi bir insan hakları problemi karşısında abartılıbir tutum sergileyebiliyorlar. ABD’nin Çin’de yaşananlarla ilgili pozisyonu, buduruma çok iyi bir örnek olsa gerek.Doğu Türkistan mücadelesinde sivil toplum kuruluşlarıSivil toplum kuruluşları bugün çok çeşitli alanlarda çalışmalar yürütmektedir.Siyasi, sosyal, kültürel, ekonomik; her alanda problem yaşayan Doğu Türkistanhalkı için sivil toplum kuruluşlarının yapabileceği çok iş vardır. Ancak DoğuTürkistanlıların başta insan hakları olmak üzere sivil toplum yapılanması ile örgütlenmeözgürlüğünün önündeki engeller ve bu sivil örgütlerin Doğu Türkistanmücadelesindeki rolü, bu çalışmanın konusuna esas teşkil edecektir. Doğu Türkistanmücadelesinde sivil toplum kuruluşlarını üç ana kategoride değerlendireceğiz.İlk olarak sorunun kaynağı olan Çin’de sivil toplum yapılanması ve sorunlar, ikinciolarak dünyada Doğu Türkistan için mücadele eden sivil toplum kuruluşları incelenecekve üçüncü olarak da Türkiye’de sivil toplum kuruluşlarının bu mücadeledekiyeri değerlendirilecektir.Çin’de sivil toplum yapılanması ve sorunlarÇin anayasası, temel insan hak ve özgürlüklerine bir bölüm ayırmış ve bireylerinhaklarını bu bölümde tanımlamıştır. 3 Çin anayasasına göre dernek kurmahakkı da teminat altına alınmıştır. Ancak anayasanın diğer hükümleri gibibu hükmü de kanunlarla ve uygulamayla nerdeyse hakkın kendisini tamamenortadan kaldıracak derecede kısıtlanmaktadır. Bu konu, Çinlilerin de en yoğunbaskı gördükleri esas sorun alanlarından birini teşkil etmektedir. Sosyalist sistemedayanan Çin, topluluk haklarını bireysel hakların üstünde tutup esasen devletin194