11.07.2015 Views

dogu-turkistan-sempozyumu

dogu-turkistan-sempozyumu

dogu-turkistan-sempozyumu

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

هۆر شهرقىي تۈركىستان سۆهبهت يىغىنىبۇنىڭدىن كېيىن شهرقىي تۈركىستاندا مهيدانغا كېلىدىغان ئۆزگىرىشلهرنىڭمۇخهلقئارالىق ئىستىراتېگىيىلىك مۇۋازىنهتكه چېتىشلىق بولىدىغانلىقىداهېچقانداق شۈبهه يوق.‏ تارىختا خىتاي دۆلىتى ئۈچۈن كۆۋرۈك ۋە چېگرالىنىيىسى رولىنى ئۆتهپ كهلگهن شهرقىي تۈركىستان،‏ هېلىمۇههم ههربىيمۇداپىئه،‏ ئىجتىمائىي بىخهتهرلىك،‏ ئىقتىسادىي تهرەققىيات،‏ نېفىت،‏ تهبىئىيگاز ۋە باشقا يهر ئۈستى ۋە يهر ئاستى بايلىقلىرى قاتارلىق جهههتلهردە ئۆزىنىڭئىستراتېگىيىلىك هالىتىنى ساقلاپ كهلمهكته.‏ شهرقىي تۈركىستاننىڭبۇ ئىستراتېگىيىلىك ئهۋزەللىكى خىتاي ئۈچۈن قانچىلىك مۇهىم بولسا،‏خىتاينىڭ رەقىبى ياكى دۈشمهنلىرى ئۈچۈنمۇ شۇنداق مۇهىم.‏ خىتاي خهلقجۇمهۇرىيىتىنىڭ ‏«ئهۋرىشىم ئاشقازىنى»‏ هېسابلىنىدىغان بۇ رايوندا مهيدانغاكېلىدىغان ههرقانداق مۇقىمسىزلىق خىتاينىڭ كېلهچىكىگه چوڭقۇر تهسىركۆرسىتىدۇ.‏ شهرقىي تۈركىستاننىڭ خىتاي مىللىي مهنپهئهتىنى ‏(نهپسىنى)‏قاندۇرۇش،‏ بولۇپمۇ خىتاينىڭ دۆلهت مۇداپىئهسى،‏ دۆلهت تهرەققىياتى ۋە ئاخىرىدادەرىجىدىن تاشقىرى چوڭ دۆلهت بولۇشىدا ههل قىلغۇچ رول ئويناۋاتقانلىقىههممىگه ئايان . ٥(٣ ( شهرقىي تۈركىستاننىڭ گېئوپولىتىكىلىق ئورنى.‏ ئاسىيا قىتئهسىنىڭقاق ئوتتۇرىسىغا جايلاشقان،‏ خىتاي خهلق جۇمهۇرىيىتىنىڭ غهربىي شىمالقىسمىنى تهشكىل قىلىدىغان ۋە ١٫٦٨ مىليون كۋادىرات كىلومېتىركېلىدىغان يهر ئۆلچىمى بىلهن خىتاي زېمىنىنىڭ ئالتىدىن بىرىگه تهڭكېلىدىغان شهرقىي تۈركىستان رايونى گهنسۇ ئۆلكىسى،‏ چىڭخهي ئۆلكىسى،‏مۇڭغۇلىيه،‏ رۇسىيه،‏ قازاقىستان،‏ قىرغىزىستان،‏ تاجىكىستان،‏ ئافغانىستان،‏پاكىستان،‏ هىندىستان ۋە تىبهت قاتارلىق دۆلهت ۋە رايونلار بىلهن چېگرىلىنىپتۇرىدۇ.‏ شهرقىي تۈركىستاننىڭ چهت دۆلهتلهر بىلهن بولغان چېگرا ئۇزۇنلۇقىخىتاينىڭ ئومۇمىي چېگرا ئۇزۇنلۇقىنىڭ تۆتتىن بىرىنى تهشكىل قىلىدۇ.‏شۇڭا شهرقىي تۈركىستان خىتاي دۆلىتىنىڭ ئهڭ كۆپ دۆلهت بىلهن چېگرىداشرايونى هېسابلىنىدۇ.‏ شهرقىي تۈركىستاننىڭ شىمالىدا ئالتاي تاغلىرى،‏ئوتتۇرىدا تهڭرى تېغى،‏ جهنۇبىدا كوئىنلۇن تېغى بار بولۇپ،‏ بۇ ئۈچ تاغ پامىر تاغتىزمىسىدا كېسىشىپ،‏ شهرقىي تۈركىستاننىڭ شىمال،‏ غهرب ۋە غهربىي جهنۇبتهرەپلىرىدىكى تهبىئىي توسالغۇسىنى ۋە ١٣ ئىستراتېگىيىلىك ئۆتكىلىنىشهكىللهندۈرىدۇ.‏ بۇ ئىستراتېگىيىلىك ئهۋزەللىكى شهرقىي تۈركىستاننىڭ302

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!