11.07.2015 Views

dogu-turkistan-sempozyumu

dogu-turkistan-sempozyumu

dogu-turkistan-sempozyumu

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

هۆر شهرقىي تۈركىستان سۆهبهت يىغىنىشهرقىي تۈركىستان خهلقى ئۇزۇن تارىختىن بېرى ئىنسانىيهت مهدەنىيتىنىڭبهرپا قىلىنىشىدا ئهڭ چوڭ ههسسه قوشقان خهلق.‏ ياغاچتىن ههرپ ياساشتېخنىكىسىنى تۇنجى قېتىم مۇشۇ خهلق ئىجاد قىلغان بولۇپ،‏ بۇ ئىجادىيهتلىرىئارقىلىق ئوخشىمىغان خىلدىكى مهرىپهت ئىلىملىرىنى كىتابلاشتۇرغان.‏ ئۇدەۋرلهردە گېرمانىيه تېخى بۇنداق ئىجادىيهتتىن پۈتۈنلهي بىخهۋەر ئىدى.‏ داڭلىقگېئولوگ فون لىكوكنىڭ تۈركىستان شهههرلىرىدىن بىرى بولغان تۇرپانشههىرىدە ئېلىپ بارغان گېئولوگىيىلىك قىدىرىپ تهكشۈرۈش نهتىجىلىرى بۇنىئىسپاتلاپ بهرمهكته.‏ بۇنىڭ ههقىقىتى تهكىتلهيدىغان دەلىللهردىن بىرى،‏ ١٩٠٤- يىلى ئامېرىكىلىق گېئولوگلار تېپىپ چىققان ئهسهرلهر بولۇپ،‏ ئامېرىكىلىقگېئولوگىيه ههيئىتى تۈركىستاننىڭ ئىنسانىيهت مهدەنىيىتىنىڭ تهرەققىقىلىشىدا مۇهىم رول ئوينىغانلىقى ۋە بۇ جهههتته باشقا مىللهتلهرگه قارىغانداخېلىلا ئالغا كهتكهنلىكلىنى ئىسپاتلايدىغان تارىخىي ئهسهرلهرنى تېپىپ چىققان.‏بۇ تارىخىي ئهسهرلهرنىڭ بهزىلىرى هازىرغا قهدەر لوندون موزېيخانىسىدا ساقلىنىپكهلمهكته.‏ سۋىن هېدىن،‏ گۈننار ياررىڭغا ئوخشاش نۇرغۇنلىغان خرىسىتىئانمىسسىئونېرلار كۆپلىگهن ئاسارە - ئهتىقىلهرنى تېپىۋېلىپ،‏ ئۆزلىرىنىڭيۇرتلىرىغا يۆتكهپ كهتكهن.‏ شۋېتسىيهدە شهرقىي تۈركىستاننىڭ - ١٩٤٩ يىلىكوممۇنىست خىتايلار تهرىپىدىن ئىشغال قىلىنغانلىقى،‏ بۇ زېمىن نامىنىڭ ‏”يېڭىمۇستهملىكه“‏ دېگهن مهنىدىكى ‏”شىنجاڭ“غا ئۆزگهرتىلگهنلىكى ۋە بۇ زېمىننىڭئهسلى ئىگىلىرىنىڭ ئۇيغۇرلار ئىكهنلىكىنى ئىسپاتلايدىغان مىڭلىغان ئهسهرمهۋجۇت.‏ بۇ يهردە نۇرغۇن كىشىلهر غاپىل بولۇپ قالغان بىر ههقىقهت مهۋجۇتتۇركى،‏شهرقىي تۈركىستاننىڭ زېمىنى پۈتۈنلهي سهددىچىن سېپىلىنىڭ سىرتىداقالىدۇ.‏ سهددىچىن سېپىلى خىتايلارنىڭ تهسۋىرىدە ‏”قهبىه قهبىلىلهر“‏ دەپئاتالغان قهبىلىلهرنىڭ هۇجۇملىرىدىن خىتاينى مۇداپىئه قىلىش مهقسىتىدەئىنشا قىلىنغان.‏ مانا بۇ تۈركىستاننىڭ خىتاي تۇپرىقى ئىچىدە ئهمهسلىكىنىڭتارىخىي بىر دەلىلىدۇر.‏بۇ خهلقنىڭ تارىخىنى كۆزدىن كهچۈرىدىغان بولساق،‏ بۇلارنىڭ ئۇزۇن تارىختىنبېرى مۇستهقىل دۆلهتلهر قۇرغانلىقلىرىنى كۆرىمىز.‏ مهسىلهن،‏ ئۇ دۆلهتلهردىنبهزىلىرى تۆۋەندىكىچه:‏• ئورخۇن ئۇيغۇر دۆلىتى ) ٦٤٦ - (٨٤٠• قاراخانىيلار دۆلىتى ٨٤٠) - (١٢١٢326

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!