dogu-turkistan-sempozyumu

Fransa Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Eric Chevallier olaylarla ilgili olarak endişesinibelirtmiş ve “yaşananlara muhtemelen bir Avrupa tepkisinin olacağını”söylemiştir. 20İsviçre Dışişleri Bakanlığı her iki tarafı da sükûnete davet ederek yaşananlardanendişe duyduklarını belirtmiş, olaylarda hayatını kaybedenlerin ailelerinebaşsağlığı dilemiş ve Çin’in basın ve ifade özgürlüğüne saygı göstermesini istemiştir.21Japonya Dışişleri Bakan Yardımcısı Mitoji Yabunaka, olaylarla ilgili olarak,“Japon hükümeti meseleyle yakından ilgileniyor ve yaşananlardan endişe duyuyor.”demiştir. 22Çinli ve Kazak yetkililer, Doğu Türkistan’ı ziyaret etmek isteyen Kazakistanvatandaşlarının vizelerini askıya alma kararı almışlardır. 23 Ayrıca Kazakistan DışişleriBakanlığı Sözcüsü 1.000’den fazla Kazakistan vatandaşının bölgeyi terkettiğini söylemiştir. 24Rusya Dışişleri Bakanlığı, Doğu Türkistan’daki olayların Çin’in içişleriyle alakalıbir durum olduğunu savunmuştur. 25Sri Lanka, olaylardan endişe duyduğunu belirtirken, yaşananları Çin’in içmeselesi olarak gördüğünü ve Çin’in tekrar sükûneti sağlayacağına inandıklarınıbelirtmiştir. 26Ayrıca, Uluslararası Af Örgütü Asya Pasifik Yardımcı Direktörlüğü görevinisürdüren Roseann Rife, Çinli yetkililerden, ölen ve gözaltına alınanlar için hesapvermelerini, barışçıl bir şekilde görüşlerini dile getirdikleri veya dernek kurmave toplanma özgürlüklerini kullandıkları için gözaltına alınanların derhâl salıverilmelerini;ölüm cezasına başvurmadan, uluslararası standartlara uygun adilmahkemelerin görevlendirileceği adil ve tam bir soruşturma başlatılmasını talepetmiştir. 27İnsan Hakları İzleme Örgütü, olaylar hakkında bağımsız bir soruşturma başlatılması,Çin’e de bu soruşturmaya izin vermesi için çağrıda bulunmuştur. Örgütayrıca Çin’in uluslararası kurallara saygı göstermesini ve göstericilere orantısız güçkullanmamasını istemiştir. 2888