11.07.2015 Views

dogu-turkistan-sempozyumu

dogu-turkistan-sempozyumu

dogu-turkistan-sempozyumu

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

دوت.‏ در.‏ ئهركىن ئهكرەم / شهرقىي تۈركىستاننىڭ كېلهچىكى:‏ SWOT ئانالىز مېتودى ئۈستىدە ئويلىنىشبېرىۋاتقانلىقىنى ئىلگىرى سۈرۈپ،‏ شهرقىي تۈركىستاندا يۈرگۈزۈۋاتقان سىياسىتىنىتېخىمۇ شىددەتلىك تۈسكه كىرگۈزدى.‏ شهرقىي تۈركىستاندىكى مۇستهقىللىقتهلهپلىرىنىڭ خىتاي هۆكۈمىتى تهرىپىدىن قانلىق باستۇرۇلۇشى ۋە بۇ باستۇرۇشقاقارشى ئېلىپ بېرىلغان قوراللىق ئىسيانلار نهتىجىسىدە،‏ شهرقىي تۈركىستاندامۇقىم ۋەزىيهت شهكىللهنمىگهننىڭ ئۈستىگه،‏ بۇ زېمىن نوپۇسىنىڭ ئاساسىيقىسمىنى تهشكىل قىلىدىغان ئۇيغۇرلار قاتتىق بېسىمغا دۇچ كهلدى.‏چهتئهاللهردە خىتاي ئىشغالىيىتىگه قارشى ئېلىپ بېرىلغان مۇستهقىللىقپائالىيهتلىرى،‏ ١٩٤٩ يىلىدىن كېيىن چهتئهلگه قېچىپ چىققان ۋە ئۇنىڭدىنبۇرۇن مىللهتچى خىتاي هۆكۈمىتىدىن شهرقىي تۈركىستانغا ‏«ئالىي مۇختارىيهت»‏تهلهپ قىلغان مۇههممهد ئهمىن بۇغرا ۋە ئىيسا يۈسۈپ ئالپتېكىن قاتارلىقزاتلار بىلهن باشلاندى.‏ ١٩٤٩ يىلىدىن بۇرۇن مىللهتچى خىتاي پارتىيىسىنىڭمهجلىسىدە خهلق ۋەكىلى بولۇپ تۇرغان ۋە شهرقىي تۈركىستان يهرلىكهۆكۈمىتىدە ههرخىل ۋەزىپىلهرنى ئۆتىگهن بۇ زاتلارنىڭ تۈركىيه جۇمهۇرىيىتىگهكېلىشى بىلهن باشلانغان مۇستهقىللىق پائالىيهتلىرى،‏ خىتاينىڭ شهرقىيتۈركىستانغا قاراتقان سىياسىي بېسىمىنىڭ ئېشىپ بېرىشىغا پاراللېل هالداتهدرىجىي ئۇلغىيىپ بارغان.‏ سوغۇق مۇناسىۋەتلهر ئۇرۇشىدىن كېيىن،‏ سىياسىيپائالىيهتلهرنىڭ يېتهرلىك بولمايۋاتقانلىقىنى ئىلگىرى سۈرگهن بهزى شهرقىيتۈركىستانلىقلار قوراللىق مۇجادىلىگه ئاتلاندى ۋە ئافغانىستاندىكى ئهل قائىدەلاگىرلىرىدا تهربىيىلهنگهندىن كېيىن،‏ شهرقىي تۈركىستاندا قوراللىق كۈرەشئېلىپ بېرىشقا باشلىدى.‏ ‏«شهرقىي تۈركىستان ئىسلام ههرىكىتى»‏ نامى ئاستىداپائالىيهت ئېلىپ بارغان بۇ تهشكىلات،‏ ١١ سېنتهبىر ۋەقهسىدىن كېيىن خهلقئاراتېرورلۇق تهشكىلاتلىرى تىزىملىكىگه كىرگۈزۈلدى.‏ ‏(پاكىستان ۋە ئافغانىستانداقولغا چۈشكهن)‏ ٢٢ نهپهر ئۇيغۇر ياش تېرورىست گۇمانى بىلهن گۋانتاناموغا ئېلىپكېتىلدى ۋە ئامېرىكا تهرىپىدىن قولغا ئېلىنغان ٥٠٠ نهپهر تېرورىست گۇماندارىقاتارىدىن ئورۇن ئالدى.‏ ‏«شهرقىي تۈركىستان ئىسلام ههرىكىتى تهشكىلاتى»غائوخشايدىغان باشقا كىچىك گۇرۇپپىلارمۇ ئامېرىكىنىڭ خهلقئارا تېرورىزمغا قارشىئېلىپ بارغان پائالىيهتلىرى داۋامىدا تارمار بولۇپ كهتتى.‏يهنه بىر تهرەپتىن،‏ خىتاي هۆكۈمىتىنىڭ ۋە خهلقئارا جامائهتچىلىكىنىڭشهرقىي تۈركىستان مهسىلىسىگه بولغان كۆز قاراش ۋە بايانىنىڭ پهرقلىق297

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!