dogu-turkistan-sempozyumu

هۆر شهرقىي تۈركىستان سۆهبهت يىغىنىزۇلۇم ۋە سىتهملهرنى ئوقۇغان ياكى ئىشىتكهن دۇنيا خهلقى خىتاينىڭ بۇنچه‏”ساراڭ“لىقلىرىغا ههرگىزمۇ چىداپ تۇرالمايدۇ.‏Ⅱ دۆلهت خاراكتېرلىك١١ سېنتهبىر ۋەقهسىدىن كېيىن،‏ خىتاي هۆكۈمىتى خهلقئارا تېرورلۇققاقارشى ههرىكىتىگه پاراللېل قىلىپ،‏ جىنايى ئىشلار قانۇنىغا ئۆزگهرتىش كىرگۈزدى.‏بۇ هادىسىنىڭ قاق ئوتتۇرىسىدا قالغان دۇنيا ئههلى جىنايهتچىلهرنى تېپىشقاتىرىشىۋاتقان ۋە ئۇنىڭغا قانداق تاقابىل تۇرۇشنى ئويلىشىۋاتقان بىر پهيتته،‏ ئاخباراتئورگانلىرى ۋە خهلقئارا ئامانلىق ساقلاش ئىدارىلىرى مۇلازىمهتچىلهردىن،‏ رەسمىيمۇئهسسهسهلهردىن،‏ ئاۋام خهلقنىڭ پوچتا ساندۇقلىرىدىن تاپشۇرىۋالغان،‏ ‏«كۆيدۈرگهكېسىلى»‏ دەپ تونۇلغان،‏ زەههرلىك ماددىنى ئۆز ئىچىگه ئالغان،‏ ئاغزى ئېتىكلىپاپىلار ههققىدە خهۋەر تارقىتىشقا باشلىدى.‏ بۇ،‏ ئاۋام خهلقنى قورقۇتۇپ،‏ ئاتالمىشتېرورلۇققا قارشى خهلقئارا ههرىكهتنى قوللىشىنى قولغا كهلتۈرۈش مهقسىتىدەقوزغىغان پىلانلىق ههرىكهت بولسا كېرەك.‏ لېكىن بۇ تهشۋىقات قانداق تۇيۇقسىزباشلانغان بولسا،‏ يهنه شۇنداق تۇيۇقسىز توختاپ قالدى.‏خىتايلار ئۇلارنىڭ ‏«كۆيدۈرگه كېسىلى ۋە رادىئاكتىپ ماددىلار»غا ئالاقىدارجىنايهتلهرگه قارشى تۇرۇش ئۈچۈن جىنايى ئىشلار قانۇنلىرىنى ئۆزگهرتىش بىلهنمهشغۇل بولۇۋاتقان بىر پهيتته،‏ ١١ سېنتهبىر ۋەقهسى يارىتىپ بهرگهن پۇرسهتتىنپايدىلىنىپ،‏ ئهسلىدىنلا ئۇيغۇر خهلقىگه قارشى يۈرگۈزۈۋاتقان ئىرقىي قانۇنلىرىنىقاتتىق چىڭىتىش ۋە كۆپهيتىش بىلهن بىرگه،‏ قوشۇمچه يېڭى قانۇنلارنى تېخىمۇكۆپ بهلگىلهشكه ئۇرۇنىۋاتاتتى.‏ بۇ خۇددى ئهرەب خهلقىنىڭ:‏ ‏«شامال چىقسا،‏ غهنىمهتبىل»‏ دېگهن ماقال تهمسىلىگه ئوخشاپ كېتىدۇ.‏ ٢٠٠١ يىل ١٢ ئاينىڭ ١٧ كۈنى،‏ خىتاي شىنخۇا خهۋەر ئاگېنتلىقى خىتاي پارلامېنتىنىڭ مهۋجۇد قانۇنلارغاتۈزىتىش كىرگۈزۈپ،‏ ئاتالمىش تېرورلۇق ههرىكىتىگه قارشى تۇرۇشتا هۆكۈمهتكهتېخىمۇ چوڭ قانۇنىي ههق بېرىدىغان ئاساسىي قانۇن لايىهىسى ماقۇللاش ئۈچۈنمۇزاكىرە قىلىشنى باشلىغانلىقىنى ئېلان قىلدى.‏ شىنخۇا خهۋەر ئاگېنتلىقىيهنه بهزى مهشهۇر پارلامېنت ئهزالىرىنىڭ سۆزلىرىنى نهقىل كهلتۈرۈپ مۇنداقدېگهن:‏ ‏«قانۇنغا تۈزىتىش كىرگۈزۈش ئىشى ‏”دۆلهت ئامانلىقىنى ۋە ئىجتىمائىيتۈزۈملهرنى هىمايه قىلىش،‏ پۇقرالارنى ۋە ئۇلارنىڭ مال مۈلكىنى قوغداش ئۈچۈن“‏96