dogu-turkistan-sempozyumu

Orta Asya ülkelerine açılan ticaret kapısı olmasıEnerji bakımından Çin’in Doğu Türkistan’a olan bağımlılığı sadece TarımHavzası’ndaki petrol yataklarından kaynaklanmamaktadır. Doğu Türkistan aynızamanda Orta Asya’daki Türki cumhuriyetlerden gelecek olan her boru hattınındoğal güzergâhı olacaktır, bu nedenle de Çin sanayisi için hayati bir öneme sahiptir.Çin’in ulaştırma sistemini etkin ve güvenli hâle getirmesinin en iyi yolu DoğuTürkistan’ı kontrolü altında tutmaktır.Doğu Türkistan’ın zengin kaynaklarını sömürmesiPetrol, doğal gaz, uranyum, altın ve gümüş rezervleri dâhil Doğu Türkistan’ınzengin kaynakları Çin ana karasına taşınmaktadır. Bu doğal kaynakların kullanımıÇin merkez hükümeti tarafından çok sıkı biçimde kontrol edilmektedir. Uygurlarbu kaynaklar üzerinde hiçbir kontrole sahip değillerdir; kaynaklardan eldeedilen gelirlerle ilgili hiçbir bilgiye erişimleri yoktur ve kendi zengin kaynaklarındanyarar sağlama şansları da bulunmamaktadır.Özerk bölge olarak adlandırılmasına rağmen, Uygurların kendilerine ait hukukidüzenlemeler ya da kendilerine ait bir yönetim mekanizmaları olmadığı için DoğuTürkistan kendi kaynakları üzerinde hiçbir hak iddia edememekte ve buralardanhiçbir pay alamamaktadır. Doğu Türkistan’da yer alan önemli siyasi, idari ve ekonomikkurumların çalışanlarının %90’ından fazlası Çinlilerden oluşmaktadır. Örneğin,Sincan Uygur Özerk Bölgesi Komünist Parti Komitesi’nin yürütme organı DaimiKomitesi’nin 15 üyesi bulunmaktadır ve bunlardan sadece 3 tanesi Uygur’dur (hiçbiridari yetkiye sahip değildirler) 10 tanesi ise Çinlidir. Komünist Parti Bölge MerkezKomitesi ve Bölge Hükümeti de Çin’in bu baskınlığına örnektir. Görünürde bazıönemli pozisyonlar Uygurlara verilmiş olmasına rağmen bu pozisyonların herhangibir yetki gücü bulunmamaktadır. Çin’in “Böl ve Yönet” politikası, Doğu Türkistan’ınaynı kökten gelen halkları olan Uygurları, Kazakları, Kırgızları, Özbekleri ve Tatarları“eyaletler”, “ülkeler” ve “vilayetlikler” oluşturarak bölmüştür.Doğu Türkistan’daki Uygurların ekonomik durumlarıDoğu Türkistan’daki yoksullukÇiftçilerDoğu Türkistan nüfusunun %85’inden fazlası çiftçidir ve toplam nüfusun neredeyse%85’i yoksulluk sınırının altında yaşamaktadır.150