dogu-turkistan-sempozyumu

111. Daha önce deşifre edilen hükümet ve Komünist Parti belgeleri,2. Yerel kanunlar,3. Resmî Gazete,4. Bölgede gerçekleştirilen görüşmeler,5. Resmî belgelerden alıntılar içeren ekler.Doğu Türkistan’daki duruma ilişkin ilk defa böylesine kapsamlı bir belgelendirmeçalışması yapılmıştır. Uygurların dinî özgürlüklerini ellerinden alan karmaşıkhukuk, rejim ve politika yapısını gözler önüne seren bu rapor, daha önceyapılan bazı çalışmalar gibi Çin’in propagandaları arasında kaybolmamış ve tümdünyaya duyurulmuştur. 19Örgütün Asya Direktörü Brad Adams raporla ilgili şu açıklamayı yapmaktadır:“Bu konuyla ilgili hükümet ve Komünist Parti belgeleri son derece önemli belgelerdir.Kamuya açıklanmayan bu gizli belgeler sadece parti ve hükümet üyeleriarasında elden ele dolaşmaktadır. Bu belgeler Uygurları hedef alan yasal bir temeloluşturma çabasına yöneliktir. Burada Uygurlar üzerinde, bir araya gelmelerine vekarşılaştıkları problemleri dile getirmelerine ya da özgür bir şekilde kültürel kimlikleriniifade etmelerine mani olacak bir korku atmosferi yaratmak amaçlanmaktadır.”Raporda, ulaşılan belgeler ve örgütün Çin’de yaptığı röportajlardan edinilenbilgilere göre, Uygurların dinî faaliyetlerini bastırmak, sindirmek ve kontrol altınaalmak için çok yönlü bir politika izlendiği bildirilmektedir. Konuyla ilgili olarakSincan Bölgesi Parti Genel Sekreteri Wang Lequan’ın şu sözleri aktarılmaktadır:“Sincan’da yetkili makamların en önemli vazifesi, dini idare etmek ve yönlendirmektir.Böylece ekonomik yapıyı, vatanın bütünlüğünü ve ulusun birliğini korumanoktasında merkezî yapıya hizmet etmiş olurlar.”Raporda şu hususlar detaylı bir şekilde zikredilmektedir:Sincan’da dinî faaliyetleri yöneten mevcut düzenlemeler, 2000 yılında, azınlıkların dinî meselelerine dair politikaların uygulanmasıile ilgili parti ve hükümet içinde dağıtılan kitapçık.Söz konusu kitapçıkta daha sonra yasalaşmış olan pek çok baskıcı uygulamanındetayları verilmektedir. Raporda geçtiği üzere, hazırlanan kitapçıklardanbirinde birtakım “usulsüzlükler”den bahsedilmektedir ki, buna göre yetkili59