dogu-turkistan-sempozyumu

11le kalmamışlardır. 11 Eylül olaylarından önce gerçekleştirilen başka bir zirvedeayrımcılık ve radikalizmle mücadele komitesi oluşturma düşüncesini ortaya koymuşlarve daha sonra da söz konusu komite oluşturulmuştur. Bir yıl sonra Çinparlamentosu, terörizm, bölücülük ve radikalizm ile mücadeleyi öngören ŞanghayAnlaşmasını onaylama kararı almıştır. 35 Bu noktada sorulması gereken şudur: Buforumun Çin ve beraberindeki yeni müttefiklerinin görüşlerinin dışında politikaya da tez üretmesi mümkün müdür veya Çin’in politikaları dışında farklı bir yolizleyecek midir?Hiç şüphe yok ki 11 Eylül olayları Çin, Rusya, Orta Asya ülkeleri ve hattaHindistan ve Pakistan’a iç düşmanlarını tasfiye etme ve bölge üzerindeki politikalarınıuygulamak için fırsat vermiştir. Bu ülkeler Batı’nın el-Kaide, İslamcıakımlar ve hatta bölgedeki ulusal hareketlerle mücadeledeki hararetli tutumunuistismar ederek bu durumu iç hesaplarını gerçekleştirme amaçlı kullanmışlardır.Çin ve Rusya 28.11.2001 tarihinde, Çin’in başkenti Pekin’de konuyla ilgili ilk toplantılarında“terörle mücadele” için iş birliği görüşmelerine başlamışlardır. Dahasonra bu iki ülke arasındaki iş birliğinin çıtası yükselmiş ve 07.01.2002 tarihliŞanghay İşbirliği Örgütü Dışişleri Bakanları toplantısında, “her düzeyde dâhili veharici terörizme karşı mücadele” taahhüdü seviyesine çıkmıştır. Bu karar Çin DışişleriBakanı Tang Jiaxuan tarafından dile getirilmiş ve altı ülkenin “Terörizmlemücadele için bölgesel bir komite kurma” hazırlığında oldukları duyurulmuştur.Söz konusu olan sadece bir komite oluşturmak değil, aynı zamanda “kriz yönetimiiçin bir mekanizma oluşturmak” için çalışmaktı. Jiaxuan ortak bir dille bunu şöyleifade ediyordu: “Bütün üye devletler, Sincan’da teröristlere karşı Çin’in durumunuve çabasını ve Rusya’nın Çeçen teröristlere karşı mücadelesini desteklemektedir.Bütün bu yapılanlar teröre karşı küresel savaşın bir parçası olarak görülmektedir.”36 Toplantı bitiminde bakanlar ortak bir bildiri imzalamış ve bütün üye ülkeleri“terörizm, bölücülük ve aşırılık” eğilimlerine karşı uyarmıştır. Bu bildiri görünürdeilgili ülkelerin çıkarlarını yansıtıyor olsa da, gerçekte Çin söylemine uygunolarak kaleme alınmıştır. Böylece Çin:1. Kendi terör söylemlerini üye devletlere dayatmaya başlamıştır.2. Doğu Türkistan’daki Uygurları bastırmak için bölgesel bir meşruiyet kazanmıştır.3. Rusya ve üye ülkelerdeki yüz binlerce Uygur’u takip etme, sıkıştırma ve her71