dogu-turkistan-sempozyumu

هۆر شهرقىي تۈركىستان سۆهبهت يىغىنى‏(ئوسمان باتۇرنىڭ ئوغلى)‏ ئوسمان ئوغلى،‏ قهلهس ۋە سۇلهيمان باتۇرلارنىڭ شانلىقئىنقىلابى 1941 يىلى رەسمىي باشلىدى.‏ شۇنىڭ بىلهن،‏ - 1940 1950 يىللىرى ئارىسىدا گومىنداڭ مهركىزى هۆكۈمىتىنىڭ شهرقىي تۈركىستاندىكىخىتاي ۋالىيسى زالىم شېڭ شىسهي هۆكۈمرانلىقىغا قارشى ئهڭ شىددەتلىك ۋەئهڭ خهتهرلىك ئىستىقلال ئىنقىلابى ئوتتۇرىغا چىقتى.‏ ئوسمان باتۇر بۇ تارىختىنكېيىنكى كۈرەشلىرىنىڭ نهتىجىسىدە،‏ 1945 يىلى ئالتاينى خىتايلارنىڭقولىدىن تارتىۋېلىپ،‏ ئالتاينىڭ مۇستهقىللىقىنى ئېلان قىلدى.‏ ئهينى ۋاقىتتا،‏غۇلجىدا قۇرۇلغان شهرقىي تۈركىستان جۇمهۇرىيىتى ۋە ئۇ جۇمهۇرىيهتنىڭ رەئىسىئهلىخان تۆرە بىلهن بىرلىكته ههرىكهت قىلدى.‏ ئوسمان باتۇرنىڭ كۈرەشلىرى ۋەئهسكىرىي قابىلىيىتى ئهزەلدىن بېرى ئوتتۇرا ئاسيا رايونىدىن چىقىپ دۇنيانىڭكۆپلىگهن مهدەنىيهتلىرىنى فهتهى قىلغان بۈيۈك جهڭگىۋارلار ئېلىپ بارىدىغانفهتهىلهردىكىگه ئوخشاش،‏ تارىختا مىسلى كۆرۈلمىگهن،‏ قههرىمانلىقلىرى تىللارداداستان بولغان،‏ ئۇنۇتۇلماس قههرىمانلاردىن بىرى ئىدى.‏شهرقىي تۈركىستان قازاقلىرى - 20 ئهسىرنىڭ ئوتتۇرىلىرىدا ئىستىقلالمۇجادىلىسى ئېلىپ بارغان بىر باشقا يهر،‏ تهڭرى تاغلىرىنىڭ شىمالىقىسىملىرىدۇر.‏ - 1944 يىلى نويابىر ئېيىنىڭ -20 كۈنى،‏ تهڭرى تاغلىرىنىڭشىمالى قىسمىدىكى ئىلى شههىرىدە باشلىغان ئىنقىلابنىڭ رەهبىرى ۋەشېهىدلىرىدىن بىرى بولغان قازاق ئهكبهر ئهسبوسىن ئوغلى بىلهن نىلقاشههىرىنى ئازات قىلىش جهريانىدا شېهىد بولغان قازاق سېيىت كۆرپهبايئوغلىنى خاتىرىلهش كېرەك.‏ -1944 يىلى ئىلىدا باشلاپ،‏ ئاخىرىدا ئهلىخان تۆرەباشچىلىقىدا قۇرۇلغان شهرقىي تۈركىستان جۇمهۇرىيىتى،‏ شهرقى تۈركىستاندىكىتۈرك،‏ مۇسۇلمان ئۇيغۇر ۋە قازاقلارنىڭ مۇستهقىللىققا بولغان ئۈمىدىنى تېخىمۇئاشۇردى.‏ شهرقىي تۈركىستاننىڭ تۈرك،‏ مۇسۇلمان ئۇيغۇر ۋە قازاق خهلقىنىڭبىرلىشىپ ئېلىپ بارغان بۇ مۇستهقىللىق ئىنقىلابىغا سوۋېت ئىتتىپاقىۋەكىل ۋە ئهسكىرىي قۇۋۋەت ئهۋەتىپ ياردەم قىلغان ئىدى . ١٠ مۇستهقىللىق ۋە ئۆزهاكىمىيىتىنى قۇرۇشقا تهشنا بولغان شهرقىي تۈركىستان خهلقى،‏ ئۆزلىرىنىڭهۆر ئىرادىسىنى ئىسپاتلاش ۋە مۇستهقىللىقىنى پۈتۈن دۇنياغا ئېلان قىلىشئۈچۈن بار كۈچى بىلهن كۈرەش قىلدى.‏ شهرقىي تۈركىستان جۇمهۇرىيتىنىڭئارمىيىسى مۇستهقىللىقىنى ئېلان قىلىپ بولۇپلا،‏ ئىلى ۋە غۇلجا شههىرىدىنباشلاپ شهرق تهرەپكه يۈرۈش قىلىپ،‏ ئۈرۈمچىگه بىر قانچه سائهت يىراقلىقتىكى154