11.07.2015 Views

dogu-turkistan-sempozyumu

dogu-turkistan-sempozyumu

dogu-turkistan-sempozyumu

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

هۆر شهرقىي تۈركىستان سۆهبهت يىغىنىTwitter تور بېكىتىمۇ توسۇۋېتىلدى.‏ ئارقىدىنلا خىتاي مهركىزى هۆكۈمىتى دۆلهتئىچى ۋە سىرتىغا بهرگهن خهۋەرلهردە بۇ ۋەقهنى مىللىي بۆلگۈنچىلهر ئۇيۇشتۇرغانتهشكىللىك ۋە پىلانلىق هالدا ئېلىپ بېرىلغان،‏ دۆلهت بىخهتهرلىكىگه زىيانسالغان ئۇرۇپ - چېقىش،‏ بۇلاڭ - تالاڭ،‏ ئوت قويۇش ۋە ئادەم ئۆلتۈرۈش ۋەقهسىدەپ كۆرسىتىپ،‏ بۇ ۋەقه جاۋابكارلىرىنىڭ دۇنيا ئۇيغۇر قۇرۇلتىيى ۋە رابىيه قادىرئىكهنلىكىنى ئېلان قىلدى . 3- 26 ئىيۇل كۈنى،‏ خىتاي ئالاهىدە بىر چهتئهللىك مېهماننى قىزغىنكۈتۈۋاتاتتى.‏ ئىككى كۈندىن كېيىن،‏ ئابدۇللاه گۈل شهرقىي تۈركىستاننىڭپايتهختى ئۈرۈمچىگه بارغاندا،‏ خىتاي ۋە ئۇيغۇر ئهمهلدارلار ناهايىتى قىزغىن قارشىئالغان،‏ ۋەزىيهت جىددىيلهشمىگهنىدى.‏ توقۇنۇش خهۋىرى بىر قانچه كۈندىن كېيىن،‏ئۈچ مىڭ كىلومېتىر يىراقلىقتىكى ئۈرۈمچىگه يېتىپ كهلدى.‏لېكىن،‏ كوممۇنىست خىتاي تاجاۋۇزچى هاكىمىيىتى بېشىنى ئىچىگهتىقىۋېلىپ،‏ هېچقانداق چارە - تهدبىر قوللانمىدى.‏ بۇ سهۋەبتىن غهزەپلهنگهن ئۇيغۇرياشلىرى ۋە ئالىي مهكتهپ ئوقۇغۇچىلىرى شهرقىي تۈركىستاننىڭ پايتهختىئۈرۈمچىدە - 2009 يىل - 5 ئىيۇل كۈنى هۆكۈمهتتىن گۇاڭدوڭدا يۈزبهرگهن ۋەقهلهرتوغرىسىدا جاۋاب ئېلىش ۋە ۋەقهنىڭ تهكشۈرۈلۈپ ئادىل بىر تهرەپ قىلىنىشىنىتهلهپ قىلىپ،‏ تېنچ شهكىلدە نامايىش قىلدى.‏ تاجاۋۇزچى خىتاي هۆكۈمىتى ئۇيغۇرخهلقىنىڭ ئىنسانىي ۋە يوللۇق تهلهپلىرىگه جاۋاب بېرىشنىڭ ئورنىغا ۋەهشىيلهرچهباستۇرۇپ،‏ ”5 - ئىيۇل قانلىق قىرغىنچىلىقى“نى كهلتۈرۈپ چىقاردى.‏بىر پارتىيه دېكتاتۇرلىقىدىكى كوممۇنىست خىتاي هاكىمىيىتى شهرقىيتۈركىستاندا مۇستهملىكىچىلىك سىياسىتى يۈرگۈزۈپ كېلىۋاتقان 60 يىلدىن بۇياندائىم ئاتالمىش ‏“شىنجاڭ ئۇيغۇر ئاپتونوم رايونى“‏ نامىدىكى ئىسمى بار،‏ جىسمى يوققۇرۇق سۆزى بىلهن ئۇيغۇر خهلقىنى ئالداپ كهلدى.‏ ئۇيغۇر خهلقىنى ئۆزىنىڭ پۈتۈنههق - هوقۇقلىرىدىن مهرهۇم قىلدى.‏ شهرقىي تۈركىستاندىكى مول بايلىقلارنىتالان قىلىش قهدىمىنى تېزلهتتى.‏ مۇهىتنىڭ بۇلغىنىشى ئېغىرلاشتى.‏ ‏“شىنجاڭغاياردەم قىلىدۇ“‏ دەپ مىليونلىغان خىتاي ئاققۇننى شهرقىي تۈركىستانغا ئېلىپكېلىپ يهرلهشتۈردى.‏ خىتاينىڭ شهرقىي تۈركىستاندىكى نوپۇس سىستېمىسىغاقارىغىنىمىزدا،‏ ئۇيغۇر خهلقىنىڭ نوپۇسى - 1949 يىلىدىكى ‎80‎‏%تىن كۆپ تۆۋەنلهپ،‏هازىرقى ‎43‎‏%كه چۈشۈپ قالدى.‏ خىتايلارنىڭ نوپۇسى ‎4‎‏%تىن ‎47‎‏%كه يهتتى.‏110

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!