11.07.2015 Views

dogu-turkistan-sempozyumu

dogu-turkistan-sempozyumu

dogu-turkistan-sempozyumu

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

هۆر شهرقىي تۈركىستان سۆهبهت يىغىنىشهرقىي تۈركىستاننىڭ مۇسۇلمان خهلقى مۇبارەك خاننىڭ شهرقىي تۈركىستاننىپۈتۈنلهي ئىستىلا قىلىشى بىلهن بۇ زۇلۇمدىن قۇتۇلۇپ قالدى.‏ چاغاتاي خانلىقى،‏1340 يىلى شهرقىي ۋە غهربىي چاغاتاي خانلىقى دەپ ئىككىگه بۆلۈندى.‏ پامىرتېغىنىڭ شهرقىگه هۆكۈمرانلىق قىلغان شهرقىي چاغاتاي خانى تۇغلۇق تىمۇردەۋرىدە (1359 1370) چاغاتاي خانلىقى قايتا بىرلىككه كهلتۈرۈلدى . 7سهمهرقهند ئهمىرلىكىنىڭ باشقۇرۇشىدىكى تىمۇرخان چاغاتاي دۆلىتىنىڭزەئىپلىشىشى سهۋەبىدىن پهيدا بولغان بوشلۇقتىن پايدىلىنىپ،‏ ئهتراپتىكىبهگلىكلهرنى ئۆز هاكىمىيىتى ئاستىغا كىرگۈزدى ۋە 1370 يىلى تىمۇردۆلىتىنى قۇردى.‏ تىمۇرخان قىسقا مۇددەت ئىچىدە پۈتكۈل تۈركىستاننى ئۆزىگهبويسۇندۇرغاندىن سىرت،‏ تۈركىستاننىڭ ئهتراپىدىكى بىر نهچچه دۆلهتنىمۇ ئۆزتېرىتورىيىسىگه قېتىۋالدى.‏ تىمۇرخان 1405 يىلى ۋاپات بولدى،‏ شۇندىن باشلاپتىمۇر دۆلىتى تۈركىستان سىرتىدىكى زېمىنلىرىدىن بىر بىرلهپ ئايرىلىپقالدى.‏ شهرقىي تۈركىستان بولسا،‏ تاكى ئۇلۇغبهگنىڭ ۋاپاتىغىچه تىمۇر دۆلىتىنىڭهۆكۈمرانلىقى ئاستىدا تۇردى.‏ ئۇندىن كېيىن،‏ گهرچه تىمۇر دۆلىتىنىڭ ئىسمىتارىخ بېتىدىن ئۆچۈپ كهتكهن بولسىمۇ،‏ ئۇلارنىڭ نهسهبىدىن كهلگهن هۆكۈمرانلارشهرقىي تۈركىستاندىكى هاكىمىيىتىنى داۋاملاشتۇردى.‏ شهرقىي تۈركىستاننىڭتاكى 17 ئهسىرنىڭ باشلىرىغىچه چاغاتاي نهسهبىدىن كهلگهن ئابدۇلكهرىمخانۋە قېرىندىشى مۇههممهدخانلار تهرىپىدىن ئىدارە قىلىنغانلىقىنى قوبۇل قىلىشقابولىدۇ.‏ بۇ مهزگىللهردە،‏ چىڭگىزخان ياكى تىمۇر ئوغۇللىرى ۋەياكى باشقا قوشناتۈرك دۆلهتلىرىنىڭ ئۇرۇش ئوتلىرى شهرقىي تۈركىستانغىمۇ چاچرىماي قالمايتتى.‏بۇ،‏ سىياسىي بىرلىك ۋە تاشقى هاكىمىيهت جهههتتىن ئانچه كۈچلۈك بولمىسىمۇ،‏ئىلىم ۋە مهدەنىيهت جهههتتىن بهكمۇ پارلاق بىر دەۋر بولۇپ،‏ ناهايىتى مۇهىمشهخسلهر يېتىشىپ چىقتى.‏ ئۇنىڭدىن كېيىن،‏ تۈركىستان زېمىنىدا خوجىلارهاكىمىيىتى باشلاندى،‏ بۇ هاكىمىيهت تاكى 1757 يىلى خىتايلار تهرىپىدىنئىشغال قىلىنغانغا قهدەر داۋاملاشتى.‏خوجىلار دەۋرى ۋە خىتاي ئىشغالىيىتى1559 يىلىدىن 1591 يىلىغىچه هۆكۈمدار بولغان ئابدۇلكهرىمخانشهرقىي تۈركىستاندا بىرلىك سېپى قۇرۇش ئۈچۈن غهربىي تۈركىستاننىڭ بۈيۈك36

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!