dogu-turkistan-sempozyumu

هۆر شهرقىي تۈركىستان سۆهبهت يىغىنىبهردى،‏ شۇنىڭ بىلهن،‏ شهرقىي تۈركىستان خهلقىگه قارىتىلغان بېسىم ۋە زۇلۇمتېخىمۇ شىددەتلىك تۈسكه كىردى.‏ ١١ سېنتهبىر ۋەقهسى دۇنيادا مۇسۇلمانلارغاۋە ئىسلامىي ئېتىقادقا تهۋە نۇرغۇن شهيئى ئۈچۈن ئىجاد قىلىنغان”تېرورىست“‏ماركىسىنى يوللۇق كۆرسىتىدىغان پسىخولوگىيىلىك مۇهىت يارىتىپبهرگهچكه،‏ خىتاي هاكىمىيىتىمۇ پۇرسهتنى قولدىن بهرمهي،‏ خهلقىنىڭ ئاساسىقىسمى مۇسۇلمانلاردىن تهشكىل تاپقان شهرقىي تۈركىستاندىكى مۇجادىلىلهرگه‏”تېرورىست“‏ كارتۇچكىسىنى چاپلاپ ئۈلگۈردى.‏ ئۇيغۇرلارنى ‏”تېرورىست“،‏ دىنىيئېتىقادىنى قوغداش ۋە ههققىنى تهلهپ قىلىش مۇجادىلىلىرىنى ‏”تېرورچىلىقپائالىيىتى“،‏ ئۆزئارىلىرىدا تهشكىللىنىپ هاسىل قىلغان گۇرۇپپىلارنى ‏”تېرورىزمگۇرۇپپىسى“‏ دەپ ئېلان قىلىش ئارقىلىق خهلقئارانىڭ تهنقىدلىرىدىن قۇتۇلۇشقائۇرۇندى.‏١١ سېنتهبىر ۋەقهسىدىن بۇرۇن،‏ ئۇيغۇر ئاپتونوم رايونىدىكى ههق تهلهپقىلىش ههرىكهتلىرىنى ‏”سىياسىي بۆلگۈنچىلىك“‏ ۋە ‏”رادىكال ئىسلامچىلىق“‏دەپ ئىككىگه ئايرىغان خىتاي هاكىمىيىتى،‏ ١١ سېنتهبىردىن كېيىن،‏ بۇئىككىسىنى بىرلهشتۈرۈپ كۆرسىتىشكه ۋە شهرقىي تۈركىستاندا ههق هوقۇققوغدىغۇچى ئۇيغۇرلارنى زىيانكهشلىككه ئۇچرىغۇچى ئهمهس،‏ بهلكى ‏”تېرورىستئىسلامچى بۆلگۈنچى“‏ دەپ سۈپهتلهشكه باشلىدى.‏ خىتاي هۆكۈمىتى يهنهشهرقىي تۈركىستاندىكى كۈچىنى ئاشۇرۇش ئۈچۈن ‏”تېرورىزم“نى باهانه قىلىپ،‏ئامېرىكىنىڭ ئاتالمىش خهلقئارالىق تېرورىزمغا قارشى تۇرۇش نامى ئاستىدادۇنيانى ئاستىن ئۈستۈن قىلىۋېتىش ههرىكىتىگه ئاكتىپ قاتنىشىش ئارقىلىقسىياسىي مهنپهئهتى ۋە ‏”بۈيۈك خىتاينى قوغداش“‏ ئۈچۈن يوللۇق تايانچقا ئىگهبولۇۋالدى.‏ بۇنىڭ نهتىجىسىدە،‏ ‏”تېرورىست“‏ پۇتالغۇلارنى يوقىتىش باهانىسىبىلهن بېسىم ۋە زوراۋانلىقنىڭ دەرىجىسىنى نهچچه ههسسىلهپ ئاشۇردى.‏ ‏”تېرورغاقارشى كۈرەش“‏ هازىرلاپ بهرگهن كهڭ ههرىكهت دائىرىسىنى ئىنسان ههقلىرىدەپسهندىچىلىكى توغرىسىدىكى تهنقىدلهردىن قۇتۇلۇشنىڭ يولى قىلىۋالدى.‏دېمهك،‏ خهلقئارا جامائهتچىلىكته ‏”تېرورىزمغا قارشى كۈرەش قىلىۋاتقان دۆلهت“‏ئۈنۋانىغا ئېرىشىۋالغان خىتاي هۆكۈمىتى،‏ دۇنيانىڭ شهرقىي تۈركىستاندىكىئىنسان ههقلىرى يولسىزلىقلىرى ههققىدىكى تهنقىدلىرىگه پىسهنت قىلماسبولۇۋالدى.‏ ١١ سېنتهبىر ۋەقهسىنىڭ ئۆز دۆلىتىدىمۇ يۈز بهرمهسلىكى ئۈچۈن216