11.07.2015 Views

dogu-turkistan-sempozyumu

dogu-turkistan-sempozyumu

dogu-turkistan-sempozyumu

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

هۆر شهرقىي تۈركىستان سۆهبهت يىغىنىئورگىنىنىڭ - 2008 يىللىق مهلۇماتىغا كۆرە،‏ ئېنىرگىيه سهرپىياتىدا ئىككىنجىئورۇندا تۇرىدۇ.‏ ‏”دۇنيا زاۋۇتى“نىڭ موتورىنى ههرىكهتلهندۈرىدىغان كۈچ شهرقىيتۈركىستاندىن كېلىدۇ.‏ يهر كۆلىمى خىتاينىڭ ئالتىدەن بىرىنى ‏(تۈركىيهنىڭئىككى ههسسىسى)‏ تهشكىل قىلغان شهرقىي تۈركىستان،‏ خىتاينىڭ ئهڭ چوڭتهبىئىي گاز ئىشلهپچىقىرىش مهركىزى.‏ خام نېفىت زاپىسى مول ۋە خىتاي كۆمۈرزاپىسىنىڭ يېرىمىغا يېقىن قىسمى بۇ زېمىندىن چىقىدۇ.‏ ئېنىرگىيه مهنبهسىنىكۆپ خىللاشتۇرۇش ۋە ئاتوم ئېنىرگىيىسىدىن پايدىلانماقچى بولۇۋاتقان خىتايئۈچۈن ئۆتكهن يىلى شهرقىي تۈركىستاننىڭ ئههمىيىتى تېخىمۇ ئاشقان بولساكېرەك.‏ خىتاي گېئولوگلار 17 يىللىق تهكشۈرۈش - تهتقىق قىلىش نهتىجىسىدە،‏شهرقىي تۈركىستاننىڭ ئىلى ۋادىسىدا 10 مىڭ توننىلىق ئۇران زاپىسىنى تاپتى.‏ئاتوم سىناقلىرى ئېلىپ بېرىلىۋاتقان لوپنۇر رايونىمۇ شهرقىي تۈركىستاندا.‏ يهنىخىتاينىڭ مول ئېنىرگىيه مهنبهسىگه ئىگه،‏ ئوتتۇرا ئاسىيا ۋە غهربكه ئېچىلغانئىشىكى هېسابلىنىدىغان بۇ رايون خىتاي ئۈچۈن هاياتىي ئههمىيهتكه ئىگه.‏تىل جهههتتىنمۇ چهكلىمىلهر مهۋجۇت.‏ شهرقىي تۈركىستان خهلقىنىڭ%50 ئۇيغۇرچه ئىشلىتىدىغان بولسىمۇ،‏ بۇ رايوندا ئۇيغۇرچه ئىسىم ئىشلىتىشچهكلهنگهن.‏ ئالىي مهكتهپلهردە دەرسلهر خىتاي تىلىدا بېرىلىدۇ.‏ دىن ۋە ئىبادەتئهركىنلىكى چهكلهنگهن.‏ مهسىلهن،‏ ههجگه بارغان كادىر ئىشتىن قوغلىنىدۇ.‏خىتايلار ئۇزۇن يىللاردىن بۇيان،‏ شهرقىي تۈركىستانلىقلارغا قارشىپسىخولوگىيىلىك بېسىم ئىشلىتىۋاتىدۇ.‏ ئۇيغۇرلار ئولتۇراقلاشقان جايلارغا خىتايئاققۇنلىرى يهرلهشتۈرۈلىۋاتىدۇ ۋە ئۇلارنى ئۆزلىرىگه ئوخشىتىشقا ئۇرۇنىۋاتىدۇ.‏شهرقىي تۈركىستاندا قۇرئان ئوقۇش جىنايهت هېسابلىنىدۇ.‏ ئالاقه ۋاستىلىرىئۈزۈۋېتىلگهن،‏ روزا تۇتۇش چهكلهنگهن بولۇپ،‏ ههر بىر شهرقىي تۈركىستانلىق ههردائىم ئۆلۈم بىلهن قارمۇ قارشى ياشايدۇ.‏ ئىرقىي قىرغىنچىلىققا ئېلىپ بارىدىغانبۇ سىياسهتلهرگه قارىغىنىڭىزدا،‏ شهرقىي تۈركىستاننى خىتايچه ‏”يېڭى ئىشغالقىلىنغان زېمىن“‏ مهنىسىدىكى ‏”شىنجاڭ“‏ دەپ ئاتىغانلىقىنى كۆرەلهيسىز.‏ئهپسۇس،‏ تۈركىيهدىكى بهزى باشلىقلار ۋە مهتبۇئاتلارمۇ بۇ ئىسىمنى ئىشلىتىۋاتىدۇ.‏هالبۇكى،‏ ئۇيغۇر خهلقى بۇرۇندىن تارتىپ ئۆز تۇپرىقىنىڭ ئىسمىنى ‏”شهرقىيتۈركىستان“‏ دەپ ئاتاپ كهلدى.‏ شۇڭا ‏”شىنجاڭ“‏ دەپ ئاتىلىشىدىن بهكمۇ نارازى.‏خىتايلارغا كۆرە،‏ شهرقىي تۈركىستانلىق بولۇشنىڭ ئۆزى بىر جىنايهت.‏122

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!