11.07.2015 Views

dogu-turkistan-sempozyumu

dogu-turkistan-sempozyumu

dogu-turkistan-sempozyumu

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

هۆر شهرقىي تۈركىستان سۆهبهت يىغىنىخىتاينىڭ شهرقىدىن غهربىگىچه سوزۇلغان سهددىچىن سېپىلىنى قوشنىسى بولغانتۈركلهردىن ئايرىپ تۇرۇش ئۈچۈن قۇرۇپ چىقىپ،‏ شهرقىي تۈركىستان زېمىنىنىڭخىتاي زېمىنى ئهمهسلىكىگه ئۆز قولى بىلهن كۈچلۈك پاكىتنى تۇرغۇزغان.‏شۇنىڭ ئۈچۈن مهن دەيمهنكى،‏ شهرقىي تۈركىستان بۈگۈن تارىخ ۋە جۇغراپىيهجهههتتىن ئهڭ چوڭ بۇرمىلاش ههرىكىتىگه دۇچ كهلمهكته.‏ شهرقىي تۈركىستانخىتاينىڭ تارىخىي زېمىنىنىڭ بىر قىسمى ياكى ئۇيغۇرلار خىتاي خهلقىنىڭ بىرتارمىقى دېگهن دەۋا بۇ ساختىپهزلىكنىڭ دەل ئۆزىدۇر.‏خىتاي شهرقىي تۈركىستاندا ئىككى ئهسىرلىك تارىخىي كۆرەشته غهلىبهقىلغاندىن كېيىن،‏ شهرقىي تۈركىستاننى ئاخىرقى يوسۇندا ١٩٤٩- يىلى خىتايغامهجبۇرىي قوشۇۋالدى.‏ بۇ ئىككى ئهسىرلىك كۆرەش جهريانىدا تۈركىستانلىقلاربىر قانچه قېتىم مۇستهقىللىق ئېلان قىلالىدى ۋە شۇ دەۋردىكى ئوسمانىيلارۋە ئهنگىلىيىدىن ئىبارەت چوڭ كۈچلهرنىڭ ئېتىراپ قىلىشىغا ئېرىشتى.‏سۇلتان ئابدۇلئهزىز ئوسمانىيلار ۋە ئوسمانىيلارنىڭ مىسىردىكى ۋالىسى خۇدەۋىئىسمائىل تۈركىستانلىقلارنىڭ مۇستهقىل دۆلىتىنى قوغداپ قېلىشى ئۈچۈنياردەمچى قوشۇن ئهۋەتتى.‏ لېكىن رۇس ۋە خىتايلارنىڭ شهرقىي تۈركىستاننىقايتا مۇستهملىكه قىلىش تاماسى توختاپ قالمىدى،‏ خىتاي شهرقىي تۈركىستاننىههر قېتىم مۇستهملىكه قىلغاندا،‏ ئۆز مهدەنىيىتىنى ۋە خىتاي خهلقىنى شهرقىيتۈركىستان زېمىنىغا تېڭىشقا ئۇرۇناتتى.‏خىتاي كوممۇنىست پارتىيىسىنىڭ شهرقىي تۈركىستان زېمىنىنى ئىشغالقىلىشى شهرقىي تۈركىستان تارىخىدىكى هالقىلىق نۇقتا هېسابلىنىدۇ.‏ شهرقىيتۈركىستانلىقلار كوممۇنىستلارنىڭ غهربىي تۈركىستاندىكى قېرىنداشلىرىغاسالغان ئازاب - ئوقۇبهتلىرىنى ۋە سوۋېت ئىتتىپاقىنىڭ ئىسلام دىنىغا قارىتائومۇمىي پوزىتسىيىسىنى ئوبدان بىلهتتى.‏ تۈركىستانلىقلار نهزەرىدە ئىسلامدىنىنىڭ كىملىك ‏(سالاهىيهت)،‏ مهدەنىيهت ۋە ئىجتىمائىي هايات ئىكهنلىكىنىبىلسهك؛ ئۇ چاغدا شهرقىي تۈركىستاندا ئىسلامنى يوقىتىش ئۈچۈن ئېلىپبېرىلىۋاتقان هۇجۇمنىڭ،‏ ئۇيغۇر خهلقىنى يوقىتىش ئۈچۈن ئېلىپ بېرىلىۋاتقانهۇجۇمنىڭ دەل ئۆزى ئىكهنلىكىنى بىلهلهيمىز.‏خىتاي تۈزۈمى زورلۇق ۋە باستۇرۇش سىياسىتىنى،‏ شۇنداقلا شهرقىي تۈركىستانخهلقىنى يىلتىزىدىن پۈتۈنلهي ئوجۇقتۇرۇۋېتىش،‏ مهدەنىيهت ۋە دىنىي كىملىكىنى178

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!