dogu-turkistan-sempozyumu

sürebilsinler, her türlü eğitim ve iş imkânından yararlanabilsinler diye bu ülkelerin vatandaşlığınıalmıştır. Şüphesiz bu durum onları yeni toplumlarına entegre ederken biryandan da Doğu Türkistanlı kimliklerinin geri planda kalmasına sebep olmaktadır.6. Bunlara ilaveten Çin hükümeti yurt dışındaki Uygur mültecilere deçeşitli baskılar uygulamaktadır.Pasaportlarını uzatmamakta, hatta hicret ettikleri ülkelerdeki göçmen bürolarıile iş birliği yapmaya yanaşmamakta, aksine söz konusu ülkelerden mültecilerigeri göndermelerini talep etmektedir. Geri gönderilenleri de teslim alır almazidam etmektedir. Bu durum karşısında Uygur mülteciler birtakım yollara tevessületmekten başka çare bulamamakta ve ancak bu yolla hicret ettikleri ülkelerde yasalbir oturum alma imkânı sağlayan evrakları elde edebilmektedirler.Avrupa ve Amerika’daki Doğu Türkistan kuruluşları aktif olarak ülkelerininsorununu dünya kamuoyuna tanıtma misyonu yüklenmektedirler. Sadece siyasinoktadan hareket etmemekte Doğu Türkistan’da işlenen işkence, adil olmayanyargılamalar ve yasa dışı idam kararları gibi, insan hakları ihlallerini de kamuoyunaduyurmaktadırlar. Bu kuruluşların faaliyetleri uluslararası insan hakları örgütlerininraporlarına da etki etmektedir.Yurt dışındaki Doğu Türkistanlı dernekler Çin’e bağlı özerk statüdeki diğerbölgelerin temsilcileri ile de görüşmektedirler. Özellikle Tibet ve İç Moğolistantemsilcileri ile Çin Halk Cumhuriyeti Anayasası’nın da öngördüğü gerçek özerklikhaklarını elde edebilmek için koordineli olarak çalışmaktadırlar.Uygur mültecilerin ülkelerine dönmelerine engel olan sebeplerden bazılarışunlardır:1. Birçok Doğu Türkistanlı ülkelerini yasa dışı yollardan terk etmiştir. DoğuTürkistanlılar zorlu dağları yaya olarak geçip komşu ülkelere ulaştıklarındanellerinde herhangi bir seyahat belgesi bulunmamakta ya da sahte seyahat belgeleriile yolculuk etmektedirler. Bu tür yasal olmayan yollara başvurmalarınınsebebi, üzerlerindeki ağır baskı ve seyahat ve dolaşım özgürlüğünden mahrumolmalarıdır. Dolayısıyla yasal seyahat belgeleri olmadığı için ülkelerine geri dedönememektedirler.2. Doğu Türkistan topraklarına dönmeleri durumunda siyasi takibe ve adilolmayan bir yargılamaya maruz kalmaktan korkmaktadırlar.142