dogu-turkistan-sempozyumu

هۆر شهرقىي تۈركىستان سۆهبهت يىغىنىئىشلىرىنى ئۆزلىرى ئېتىقاد قىلىۋاتقان ۋە ئىشىنىۋاتقان نهرسىنىڭ تهلىۋى بويىچهئېلىپ بېرىش ئۈچۈن تهبىئى ههق هوقۇقلىرىنىڭ چارىلىرىنى ئىزدەيدۇ.‏ بىراقبۇ مهخپىي چارىلهرمۇ خىتاينىڭ ‏«دۆلهت سىرلىرى»‏ دەپ بهلگىلهنگهن،‏ ههرگىزمۇئاشكارىلانمايدىغان ئاجايىپ رەزىل ۋە رەسمىي قانۇنلىرىنىڭ تهلىۋى بويىچه جازا ۋەقىيىن قىستاقلاردىن قېچىپ قۇتۇلالمايدۇ . 16 خىتاي سابىق باش مېنىستىرىلې پىڭ ١٩٩٤ يىلى ٣١ يانۋار كۈنى،‏ ‏«دۆلهت سىرلىرى»‏ دەپ بهلگىلهنگهن ئهنهشۇ قارارلاردىن دىنىي پائالىيهتلهرنى چهكلهشكه ئالاقىدار ئىككىسىگه قول قويغانبولۇپ،‏ قارار خۇلاسىسى مۇنۇلاردىن ئىبارەت:‏«١٤٥ نومۇرلۇق قارار:‏ يېقىنقى يىللاردىن بۇيان خىتايدا كهڭ تارقالغان بارلىقمهخپىي ئىبادەت ۋە مهخپىي دىنىي پائالىيهت ئورۇنلىرى تاقىلىدۇ.‏ پۈتۈن دىنىيپائالىيهتلهر قاتتىق نازارەت ئاستىغا ئېلىنىدۇ».‏«١٤٤ نومۇرلۇق قارار:‏ چهتئهللىكلهرنىڭ دىنىي پائالىيهتلهرنى،‏ مهدەنىيهتمهركهزلىرىنى ۋە دىنىي مهكتهپلهرنى كونترول قىلىش مهقسىتىدە ئىبادەتخانىلار،‏دىنىي مۇئهسسهسه ياكى جهمئىيهتلهر قۇرۇشىغا رۇخسهت قىلماسلىق كېرەك.‏شۇنىڭدەك،‏ چهتئهللىكلهرنىڭ يهرلىك دىنىي زاتلار بىلهن مۇناسىۋەت ئورنىتىشىنى،‏ئۇلارنى دىنىي ۋەزىپىلهرگه تهيىنلىشىنى ۋە دىنىي پائالىيهتلىرىگه يوليورۇقبېرىشىنى مهنئى قىلىش لازىم ». 17خىتاي دائىرىلىرى يهنه ١٩٩٦ يىل ٣ ئاينىڭ ٢٨ كۈنى «٧ نومۇرلۇقهۆججهت»‏ دەپ تونۇلغان بىر مهخپىي قارار ماقۇللىغان بولۇپ،‏ بۇ هۆججهت دىنغاهۇجۇم قىلىشنى نىشانلىغان ئون تۈرلۈك قاتتىق پرىنسىپنى ئۆز ئىچىگه ئالىدۇ.‏ئهسلىدە بۇ قارار ‏«قاتتىق زەربه بېرىش»‏ ههرىكىتى دەپ نام ئالغان هۆججهتنىڭسايىسىدە ١٩٩٦ يىل ٣ ئاينىڭ ١٢ كۈنىدىن ئېتىبارەن ئهمهلىيلهشتۈرۈلۈشكهباشلىغانىدى.‏ تۈركىستان 18 ۋە چهتئهل مهلۇماتلىرىغا ئاساسلانغاندا،‏ بۇههرىكهتنىڭ ئهڭ مۇهىم نىشانى خىتاي هۆكۈمىتىگه مهنسۇپ مۇسۇلمان ئىشچى خىزمهتچىلهرگه،‏ ئاياللارغا ۋە ياشلارغا قارىتىلغان بولۇپ،‏ ئۇلارنى مهسجىدلهرگهكىرىشتىن چهكلىدى،‏ ئىسلامىي تهلىم تهربىيه ئېلىشتىن مهنئى قىلدى.‏ بۇههرىكهتكه كۆرسىتىلگهن قارشىلىقلاردىن بىرى هىجىرىيه ١٤١٧ يىلى رامىزانئېيىنىڭ ٢٧ كېچىسى ‏(مىلادى ١٩٩٧ يىلى ٥ فېۋرال)‏ يۈز بهرگهن ۋەقه بولۇپ،‏نازارەت قىلىش،‏ بىخهتهرلىكنى ساقلاش ۋە جامائهت خهۋپسىزلىك ئىدارىلىرىنىڭ74