11.07.2015 Views

dogu-turkistan-sempozyumu

dogu-turkistan-sempozyumu

dogu-turkistan-sempozyumu

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

هۆر شهرقىي تۈركىستان سۆهبهت يىغىنىئىستراتېگىيىلىك ئههمىيهتكه ئىگه.‏ شهرقىي تۈركىستان خىتاي تېرىتورىيىسىنىڭغهربىي قىسمىنى شهكىللهندۈرىدۇ ۋە بۇ رايون سوغۇق مۇناسىۋەتلهر ئۇرۇشى داۋامىداسوۋېت ئىتتىپاقىنىڭ تههدىتىدىن قۇتۇلۇش ئۈچۈن خىتاينىڭ مۇداپىئه بازىسىئورنىدا ئىشلىتىلگهن.‏ بۇ تۇپراقلار خىتاينىڭ ئۆزىنىڭ بىخهتهرلىكى ئۈچۈنمۇ،‏رايوندىكى باشقا دۆلهتلهرنىڭ بىخهتهرلىكى ئۈچۈنمۇ ناهايىتى مۇهىم قىزىقىشنۇقتىسىغا ئايلانماقتا.‏ گهرچه رۇسىيه خىتاي ئۈچۈن تههدىت هېسابلانمىسىمۇ،‏ئهمما خىتاي رايوندىكى قۇرۇقلۇق ۋە هاۋا ئارمىيىسىنى ئۆزلۈكسىز كۈچهيتمهكته.‏خىتاينىڭ شهرقىي تۈركىستاندىكى مهۋجۇت ههربىي كۈچلىرىنىڭ داۋاملىقكۆپهيتىلىشىنىڭ يهنه بىر سهۋەبى يهرلىك مۇسۇلمان خهلق ئۈستىدىكى كونترولقىلىش كۈچىنى ئاشۇرۇشتۇر.‏ئىقتىسادى سهۋەبلهرخىتاينىڭ شهرقىي تۈركىستاننى كونترول قىلىشقا ئۇنچىلىك ئههمىيهتبېرىشىنىڭ سهۋەبى پهقهت شهرقىي تۈركىستاننىڭ جۇغراپىيىلىك ۋەئسىتراتېگىيىلىك ئورنىدىن ئىبارەتلا ئهمهس.‏ تىلغا ئېلىپ ئۆتكىنىمدەك،‏ بۇرايون ناهايىتى كۆپ تهبىئىي بايلىق زاپىسىغا ئىگه،‏ شۇنداقلا تۇپراقلىرى ناهايىتىمۇنبهت.‏ ”٢١ - ئهسىرنىڭ كۇۋەيتى“‏ دەپ قارىلىۋاتقان شهرقىي تۈركىستان ئۆزىنىڭنېفىت،‏ تهبىئىي گاز،‏ ئۇران،‏ كۆمۈر،‏ ئالتۇن ۋە كۈمۈش زاپىسى بىلهن خىتاي ئۈچۈنناهايىتى مۇهىم ئورۇندا تۇرىدۇ،‏ بۇ مۇهىم بايلىق زاپىسى بىلهن خىتاينىڭئومۇرتقىسى هېسابلىنىدۇ.‏نېمه ئۈچۈن خىتاي بۇ رايونغا قاراتقان سىياسىتىدە ئۇ قهدەر غالجىرلىققىلىدۇ؟بىرىنچىدىن،‏ ئاددىي قىلىپ ئېيىتقاندا،‏ شهرقىي تۈركىستاننىڭ تۇپرىقى كهڭ‏(خىتاي زىمىنىنىڭ ١/٦ نى تهشكىل قىلىدۇ)،‏ جۇغراپىيىلىك ۋە ئىستىراتېگىيىلىكنۇقتىدىن مۇهىم،‏ ئهتراپىدىكى قېرىنداش جۇمهۇرىيهتلهر بىلهن قوشۇلغاندا،‏ خىتايزېمىنىغا تهڭلهشكۈدەك بىر تېرىتورىيه شهكىللهندۈرىدۇ.‏ئىككىنچىدىن،‏ شهرقىي تۈركىستان ۋە باشقا ئوتتۇرا ئاسيا جۇمهۇرىيهتلىرىدەغايهت زور مىقداردىكى نېفىت زاپىسى بار.‏ ئهگهر شهرقىي تۈركىستان مۇستهقىلبولسا ۋە غهربتىكى قېرىنداش جۇمهۇرىيهتلهر بىلهن بىرلىكته ئىقتىسادىي بىرلىكشهكىللهندۈرسه،‏ ئۇ هالدا بۇ ئههۋال پهقهت خىتاينىڭ ئىستراتېگىيىلىك مهنپهئهتى194

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!