11.07.2015 Views

dogu-turkistan-sempozyumu

dogu-turkistan-sempozyumu

dogu-turkistan-sempozyumu

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

پروف.‏ در.‏ ئالائىددىن يالچىنكايا / شهرقىي تۈركىستان تارىخىدىكى مۇهىم بۇرۇلۇش نۇقتىلىرى ۋە خىتاي ئىشغالىيىتىئهسكهرلىرىنى ئېغىر تالاپهتكه ئۇچرىتىپ،‏ كۈچلۈك بىر تۈرك هاكىمىيىتى قۇردى.‏بۇ خهۋەرلهر ههققىدە دۆلىتىگه مهلۇمات يوللىغان ئىنگىلىز ۋەكىلى روبېرت ب.‏ شاۋئۆز قايغۇسىنى مۇنداق بايان قىلىدۇ:‏‏«كېڭهيمىچىلىك ههرىكهتلىرى ئارقىلىق ئهنئهنىۋىي ۋە كۈچلۈك تۇڭگانخانلىقى دەپ ئاتالغان كونا يۇرتلىرىنى قايتۇرۇۋېلىپلا قالماي،‏ شهرق تهرەپتىكىخىتاي يۇرتلىرىغا قاراپ ئىلگىرىلىمهكته.‏ شۇڭا ئىلىنىڭ شهرقىي شىمالىدىكىرايونلار ئۇلارنىڭ قولىغا ئۆتتى.‏ ئاتىلىق غازىنىڭ ئۇ يهردىكى نوپۇزى ئىلىدىكىگهنىسبهتهن بهكمۇ ئاجىز بولسىمۇ،‏ بۇ نوپۇزنى پۈتۈنلهي يوقىتىپ تاشلاش كېرەك.‏ ئۇيهرلهرنى هېلىمۇههم ئهڭ قالايمىغان رايون دەپ قاراشقا بولىدۇ،‏ چۈنكى هازىرغىچههېچكىم مۇتلهق ئۈستۈنلۈكنى قولغا كهلتۈرەلمىدى»‏ . 141867 يىلى كۇچارنى،‏ 1869 يىلى كورلىنى،‏ 1871 يىلى تۇرپاننى قولغاكىرگۈزگهن ياقۇب بهگ شهرقىي تۈركىستاندا هاكىممۇتلهق ئورۇنغا ئۆتۈپ،‏ مۇكهممهلدۆلهت تهشكىلاتى قۇردى.‏ كۆرۈۋېلىشقا بولىدۇكى،‏ خىتاي هاكىمىيىتىنىڭئاخىرلىشىشى بىلهن،‏ شهرقىي تۈركىستاندا تولۇق مۇستهقىل بىر دۆلهت ئوتتۇرىغاچىقتى.‏ قهشقهرىيه دۆلىتىنىڭ قۇرغۇچىسى ۋە هۆكۈمدارى ئهمىر ياقۇب بهگيېقىنقى بىر قانچه ئهسىر ئىچىدە ئاسىيادىن يېتىشىپ چىققان ئهڭ كۈچلۈك ۋەمۇستهقىل هۆكۈمران ئىدى . 15يىقىلغان مانجۇ خاندانلىقىنىڭ تېرىتورىيىسىگه قاراشلىق يهرلهردىكىتۈرك بهگلىكلىرىنى بىرلهشتۈرگهن ۋە تېخى قۇرۇلۇش باسقۇچىدا تۇرۇۋاتقانقهشقهرىيهدىكى ئىنگىلىز ۋەكىللىرىدىن شاۋ بىلهن هايۋارد دۆلهت تهرىپىدىن قولغائېلىنىپ،‏ ئېلىپ بېرىۋاتقان ئىش پائالىيهتلىرى ههققىدە سوراققا تارتىلدى ۋەزىندانغا قامالدى.‏ ئهمما ئۇلار ئۆزلىرىنىڭ ئهنگىلىيه خانىشى نامىدا بازار ئههۋالىنىئۇقۇش ئۈچۈن كهلگهنلىكىنى ئېيتىپ تۇرۇۋالدى.‏ ‏(ئىككى دۆلهت ئارىسىدىكى)‏دىپلوماتىك ئالاقه نهتىجىسىدە ئىككى ۋەكىل قويۇپ بېرىلدى.‏ قۇرۇلۇش باسقۇچىداتۇرۇۋاتقان ۋە كۆپلىگهن جايلىرىدا قالايمىقانچىلىق تولۇق بېسىقمىغان بىر دۆلهتتهئۆزلىرى خالىغانچه ئايلانماقچى بولغان بۇ ۋەكىللهرنىڭ ئۆز دۆلىتىگه يوللىغاندوكلاتلىرىدا قهشقهرىيه دۆلىتىنىڭ مهدەنىي تۇرمۇشى،‏ ‏(جهمئىيهتنىڭ)‏ تېنچ،‏ئاسايىش بهرقارار ئىكهنلىكى،‏ خهلقنىڭ خاتىرجهم ۋە پاراغهت ئىچىدە ياشايدىغانلىقىبايان قىلىنغانىدى . 16 ئىنگىلىز هۆججهتلىرىدىكى بۇ بايانلار مهزكۇر دۆلهت خهلقىگه41

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!