dogu-turkistan-sempozyumu

Dou ria Mcadelei e iil olu urulular öğrencilerle birlikte bir gençlik hareketi ivme kazanmaya başlamıştır. Bu hareketiuluslararası hâle dönüştürmek için Kazakistan’da Dünya Uygur Gençleri Kurultayıgerçekleştirilmiştir. 1997 yılında Gulca olayı ile birlikte dünyanın ilgisininDoğu Türkistan’a çekilmesinin ardından, Doğu Türkistanlıların kurduğu 26 vakıfve derneğin temsilcisi İstanbul’da toplanarak Millî Merkez adıyla bir çatı kuruluşoluşturmuştur. Bu arada Çin, Doğu Türkistan’da yaşanan Gulca olayı benzeriolayların Türkiye’den desteklendiğini ileri sürmüş ve Çinli yetkililerin Türkiye’yeyaptıkları sık ziyaretler esnasında Türk hükümetinden Türkiye’de faaliyet gösterenDoğu Türkistan kuruluşlarının çalışmalarının yasaklanmasını istemiştir. Türkiye,1999 seçimleri öncesinde Türkiye’deki Doğu Türkistanlıların faaliyetlerine kısıtlamagetiren 23 Aralık 1998 tarihli ve 1998/36 sayılı genelgeyi yayımlamıştır. MesutYılmaz Hükümeti tarafından çıkarılan bu genelgede, Türkiye’deki Doğu Türkistankuruluşlarının faaliyetlerinin engellendiği, Doğu Türkistan’la ilgili yapılanetkinliklerde Doğu Türkistan bayrağının asılmasının ve siyasetçilerin ve devletmemurlarının bu etkinliklere katılmasının yasaklandığı belirtilmiştir. Bu süreçlebirlikte Doğu Türkistanlılar stratejilerini değiştirmişler ve mücadelelerini Avrupaağırlıklı sürdürmeye karar vermişlerdir. Genelge, 5 Temmuz Urumçi olayındansonra Eylül 2009/15 sayılı genelge ile gizlice kaldırılmıştır. 11 Çin hükümeti, 10yıldan beri bu genelgeden yararlanarak Türkiye’de Doğu Türkistan’la ilgili yapılmasıplanlanan pek çok etkinliği engellemeyi başarmıştır. 12Doğu Türkistanlılar tarafından kurulan çeşitli dernek ve vakıflar Türkiye’defaaliyet göstermektedirler. Bunlardan başlıcaları hakkında genel bilgi aşağıda sunulmuştur:Doğu Türkistan Göçmenler Derneği 13Türkiye’de kurulan ilk Doğu Türkistan derneği olan Doğu Türkistan GöçmenlerDerneği, 1960 yılında İsa Yusuf Alptekin ve Hacı Osman Taştan liderliğindekurulmuştur. Üyeleri arasında Kazak ve Uygur Türklerinin yanı sıra Kırgızve Özbekler de bulunmaktadır. Dernek, Bakanlar Kurulu’nun 12.04.1993 tarih ve4322 sayılı kararı ile, kamu yararına çalışan dernek statüsü almıştır. Dernek, amacını“Türk toplumunun bir parçası olan Doğu Türkistan’dan Türkiye’ye göç edenveya sığınan Doğu Türkistanlılara yardım etmek” olarak belirtmiştir. İsa YusufAlptekin’in vefatından sonra dernek içerisinde çıkan sorunlardan dolayı Uygurlardernekten uzaklaşmıştır. Şu an dernek, Doğu Türkistanlı Kazakların yönetiminde201