11.07.2015 Views

dogu-turkistan-sempozyumu

dogu-turkistan-sempozyumu

dogu-turkistan-sempozyumu

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

در.‏ ئهكرەم هىجازىي / سوغۇق مۇناسىۋەتلهر ئۇرۇشى ۋە 11 سېنتهبىردىن كېيىنكى شهرقىي تۈركىستانخادىملىرى مهسجىدلهرنىڭ دەرۋازىلىرى ئالدىدا تۇرۇۋېلىپ،‏ ياشلار ۋە ئاياللارنىتهراۋىه ۋە تهههججۇد نامىزى ئوقۇش ئۈچۈن مهسجىدكه كىرىشتىن توسقان.‏ بۇههقسىزلىككه چىدىمىغان مۇسۇلمانلار ئۇلار بىلهن توقۇنۇشۇپ قالغان،‏ نهتىجىدەئىش يوغىناپ قوزغىلاڭغا ئايلىنىپ كهتكهن.‏ خىتاي ئهسكىرى ۋەقهگه دەرهالقول تىقىپ،‏ ‎٣٠٠‎دىن ئارتۇق مۇسۇلماننى ئېتىپ تاشلىغان ۋە ١٠ مىڭدىن ئارتۇقكىشىنى قولغا ئالغان.‏كېيىن بۇ ههرىكهت يهنه كوممۇنىست پارتىيىسىنىڭ شهرقىي تۈركىستاندىكىباش سېكرېتارى ۋاڭ لېچۈەننىڭ تهكىتلىشى بىلهن داۋام قىلغان.‏ ئۇنىڭ ١٩٩٧ يىل ٧ ئاينىڭ ١١ كۈنى ‏«شىنجاڭ گېزىتى»دە بهرگهن باياناتىدا مۇندان دېيىلگهن:‏‏«خىتاي دائىرىلىرى ١٧٠٠٠ كىشىنى تۇتقۇن قىلىپ،‏ ئىشلهپچىقىرىش ۋە قۇرۇلۇشئازادلىق ئارمىيىسىنىڭ ئهمگهك بىلهن ئۆزگهرتىش لاگېرىغا ئهۋەتتى».‏ مهزكۇرگېزىت ١٩٩٧ يىل ٦ ئاينىڭ ٢١ كۈنى مۇنۇلارنى ئېلان قىلغانىدى:‏ ‏«خىتايدائىرىلىرى خوتهن ۋىلايىتىنىڭ قاراقاش ناهىيىسىدىلا ١٣٣ مهسجىدنى چېقىپ،‏١٠٥ مهدرىسنى تاقىدى».‏II خهلقئارالىق نازارەتتۈركىستان تهتقىقاتچىسى،‏ ئهينى ۋاقىتتا سىياسىي تهرەققىيات ۋە خهلقئارالىقتېنچلىق مهسىلىلىرىدە مۇستهقىل تهتقىقات ئېلىپ بارغۇچى دوكتور پائۇلجورج Geoge) :(Dr. Paul ‏«شىنجاڭ رايونىدا ئىسلام دىنىغا دەخلى تهرۇزيهتكۈزۈلىۋاتىدۇ»‏ ناملىق ماۋزۇدا بىر ماقاله ئېلان قىلغان بولۇپ،‏ كانادا تېنچلىقتهتقىقات ئىشخانىسى تهرىپىدىن ١٩٩٨ يىلى باهار مهۋسۈمىدە ٧٣ نومۇرلۇقرەقهم بىلهن نهشىر قىلىنغانىدى.‏ ئۇ بۇ ماقالىسىدە مۇنداق دېگهن:‏ ‏«بېيجىڭ دۆلهتبىرلىكىنى ۋە مۇقىملىقنى قوغداشنى باهانه قىلىپ،‏ پۈتۈن خىتاي ئىچىدىكىدىنىي پائالىيهتلهرنى سىستېمىلىق هالدا كونترول قىلىش ۋە باشقۇرۇش ئۈچۈنههرىكهت قىلىۋاتىدۇ.‏ بىراق شىنجاڭدا ئىسلام دىنى كۆرۈنهرلىك دەرىجىدەۋەتهنپهرۋەرلىك ۋە هازارەت سالاهىيىتى رولىنى ئوينىغانلىقى ئۈچۈن،‏ بېيجىڭ ئۇنىئۆزىنىڭ هاكىمىيىتىگه بىۋاسىته تههدىت هېسابلايدۇ.‏ مهسجىد ۋە مهدرىسلهرنىهۆكۈمهتكه قارشى ئىش تېرىيدىغان مهركهزلهر دەپ قارايدۇ.‏ شۇنىڭ ئۈچۈن دىنىيزاتلارنى داۋاملىق تۇتقۇن قىلىدۇ ۋە قاتتىق جازالايدۇ»‏ . 1975

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!