dogu-turkistan-sempozyumu

götürülüyor. Çin hükümeti 2006 yılından bu yana Uygur kızlarını zorunlu olarakÇin’in iç bölgelerindeki fabrikalara çalışma amacı ile götürüyor. Hükümetinyaptığı resmî açıklamaya göre, gelişmemiş ve iş alanlarının kısıtlı olduğu DoğuTürkistan bölgesinde yaşayan genç kızlara Çin’in güney kesimlerinde iş imkânısağlanıyor. Doğu Türkistanlı kadınların iki çocuk doğurma hakları var. DoğuTürkistan’ın güney kesimlerinde yaşayan ve iki kızı olan hemen her aile, kızlarındanbirisini fabrikalarda çalıştırılmak üzere Çin devletine vermek zorunda. Bukızların yaşları 16-25 arasında değişmekte. Ayrıca seçilen kızların hiç evlenmemişolması ve çocuklarının olmaması gerekiyor. Çin içlerine götürülen bu kızların birkısmı uzun süre aileleri ile hiçbir irtibat kuramadan karın tokluğuna çalışıyor. Birkısmının ise akıbeti belli değil. Bu kızlar evlenmek için kadın bulamayan Çinlilereve kadın ticareti yapan kişilere satılıyor. Doğu Türkistan’ın başkenti Urumçi’deyayınlanan İktisat gazetesinin verdiği bilgilere göre, 2009 yılına kadar bölgedengötürülen kızların toplam sayısı 200.000’i geçmiş durumda. 29Dünyayı sarsan ekonomik kriz ile birlikte Çin’in güney bölgelerindeki binlercefabrika kapanmış ve milyonlarca genç kadın memleketlerine geri gönderilmiştir.Tüm bu gelişmelere rağmen sadece Doğu Türkistan’ın Peyzavat nahiyesindenfabrikalara çalışmaya götürülen 6.052 kızın hiçbiri geri dönmemiştir.Aslında sorunların temelinde yer altı zenginlikleri açısından “21. yüzyılınKuveyt’i” olarak anılan Doğu Türkistan bölgesinin Çin’in en önemli hammaddekaynaklarından biri olması yatıyor. Ülkede çıkarılan 148 çeşit madenin 118’iDoğu Türkistan topraklarında bulunuyor; yani Çin’in maden ocaklarının %85’iburada. 1980’lerden bu yana sanayileşme süreciyle birlikte enerji ihtiyacı artanÇin, Uluslararası Enerji Ajansı’nın 2008 verilerine göre enerji tüketiminde ikincisırada yer almakta. “Dünyanın atölyesi”nin motorunu çalıştıracak güç ise DoğuTürkistan’dan geliyor. Yüz ölçümü Çin’in altıda biri (Türkiye’nin yaklaşık iki katı)olan Doğu Türkistan, Çin’in en büyük doğal gaz üretim bölgesi. Önemli miktardaham petrol yatağına sahip ve toplam kömür rezervlerinin de yarısına yakınını barındırıyor.Kaynaklarını çeşitlendirmek ve nükleer enerjiden faydalanmak isteyenÇin için geçen yıl Doğu Türkistan’ın önemi biraz daha arttı. Zira Çinli jeologlar17 yıllık bir çalışmanın ardından Doğu Türkistan’ın İli Havzası’nda 10 bin tonlukbir uranyum kaynağı keşfettiler. Yani Çin’in zengin enerji kaynaklarına sahip OrtaAsya ve Batı’ya açılan kapısı konumundaki bölge, ülke için kritik önemde.90