dogu-turkistan-sempozyumu

Yıllar sonra şehir tekrar talan ediliyor fakat bu sefer Çinliler tarafından. 42The New York Times gazetesinin haberine göre, Kaşgar’ın tarihî bölümündeyapılan yıkım sebebiyle şu ana kadar 900 Müslüman aile Kaşgar’ın eski şehrindengöç etti. Mimar ve tarihçi George Michell 2008’de yazdığı “Kaşgar: Eskiİpek Yolu’ndaki Vaha” adlı kitabında, Kaşgar için “Orta Asya’da bulunabilecekgeleneksel İslam şehirlerinin en iyi korunmuş örneği.” demişti. Şimdi işgalci Çinyönetiminin eliyle Orta Asya’da en iyi şekilde muhafaza edilmiş bu gelenekselİslam şehri, bütün izleri ile tarih sahnesinden silinmeye çalışılıyor. 43 Çin, DoğuTürkistan’ın en önemli şehirlerinden Kaşgar’ı yıkma nedeni olarak her dikta rejimininbulduğu bildik gerekçeyi tekrarladı, “Halkın güvenliği için yıkıyoruz!”Doğu Türkistan’daki Uygur Türklerinin tarih, kültür ve sanatla yoğrulmuş abideşehri Kaşgar’daki eski şehir bölümünü “kentsel dönüşüm” adına yavaş yavaş yokeden Çin hükümeti, Türkiye’de ve dünyada son dönemde artan tepkiler üzerinebir “bilgilendirme filmi” hazırladı. Şimdiye kadar aralarında İslam dünyasının enbüyük medreselerinden biri olan Hanlık Medresesi’nin de bulunduğu çok sayıdatarihî eser yıkılarak yerlerine dev gökdelenler inşa edildi. Çin hükümetinin hazırladığıve tam anlamıyla propaganda kokan filmde ise, neredeyse tamamı Çinliolan proje mühendisleri, eski şehirdeki harabe hâlde olan toprak evlerin yıkılmasıgerektiğini anlatıyor. Çin’in İstanbul Başkonsolosluğu tarafından hazırlanan “EskiKaşgar Kentinin Yenilenmesi ve Korunması” isimli filmde, bu binaların nedenböylesine bakımsız kaldığı, evlerini inşa etmek isteyen Uygurların karşılaştıklarıengeller ya da Uygur halkının maruz kaldığı eğitim ve iş ayrımcılığının bu gerikalmışlık üzerindeki etkilerinden hiç bahsedilmiyor. 445 Temmuz sonrasında bölgedeki gelişmeler ve güncel durumÇin hükümetinin ayrılıkçı politikaları ve Uygur Türklerine uyguladığı baskılarnedeniyle bölgede çeşitli isyanlar ve karmaşalar yaşanmaktadır. 2009 yılı içindegerçekleşen 5 Temmuz olayları da bu durumun bir yansımasıdır. Olay nedeniÇin resmî kayıtlarına, haziran ayında fabrikada çıkan bir çatışmada iki UygurTürk’ünün öldürülmesi olarak geçmiştir. Fakat yaşananların arka planındaki nedenlerhem Türk kamuoyu hem de Amerikan kamuoyu tarafından tartışılmaktadır.45 Uygur Türkleri Çin hükümetinin fabrikada yaşanan katliamı tarafsız ve adilşekilde ele alması için bir süre beklemişlerdir. Ancak Çin, ırkdaşlarından yana bir94