dogu-turkistan-sempozyumu

Dou ria oruuu de rie e la Da da kendilerini böyle bir gündemle ilgili görmediklerinden hareketle, Doğu Türkistandavasına Pekin yönetiminin gözlüğüyle bakan ülkelerin izlediği yaklaşımı ifadeetmektedir. Bunlardan biri olan Mısır, kendi topraklarında eğitim gören binlerceUygur öğrenci olmasına rağmen, böyle bir sorundan haberi yokmuş gibi bir tutumtakınmaktadır. Bunun yanı sıra, Endonezya ve Malezya gibi ülkeler de, doğrudanÇin’in etki alanında olmalarının getirdiği bir çekingenlikle, Doğu Türkistan sorununaÇin’in mutlak gücü realitesinden hareketle çözüm önermektedirler.c) İdealist tutumÜçüncü yaklaşım biçimi ise idealistlerin politik argümanlarıdır. Bu tutum,özellikle diasporanın iyi lobicilik yaptığı ve Uygur davasının önemli ölçüde destekbulduğu ülkelerdeki genel yaklaşımı ifade etmektedir. Aralarında Suudi Arabistanve Türkiye gibi ülkelerin bulunduğu bu ülkeler, Uygur davasına İslami ya datarihî sebeplerle sahip çıkmakta ve Doğu Türkistan’a (bağımsızlık dâhil) mevcutuluslararası dengelerin izin vereceği noktanın çok daha ilerisinde çözümler getirilmesinesıcak bakmamaktadırlar. Bu tür ülkelerde Uygurlar tarafından yayımlananneşriyat ve hak ihlallerinin dile getirildiği toplumsal çalışmalar rahatlıklayürütülmektedir.SonuçSonuçta sorulması gereken soru, tüm bu farklı yaklaşım ve politikaları ortakbir hedefte buluşturmanın mümkün olup olmadığıdır. Bu noktada AvrupaBirliği’nin geçmişte yayınlamış olduğu ortak bildirilere benzer şekilde, bir blokhâlinde hareket edilirse, ilk aşamada Doğu Türkistan’daki hak ihlallerinin sonaermesi, ikinci planda da Doğu Türkistanlılara kendi kaderini belirleme hakkınınverilmesi talep edilebilir.Ancak bu konuda en önemli platformlardan biri olması gereken İslam KonferansıTeşkilatı (İKT), ciddi bir destek vermemektedir. Doğu Türkistanlıların kurmuşolduğu uluslararası örgütlerden hiçbiri, İKT’nin farklı platformlarında üye yada danışman sıfatıyla yer almamaktadır. Bu noktada atılacak ilk adım bu gruplarınİslami platformlara alınması olacaktır.Ardından, İKT içindeki Uygur lobisinin öncülüğünde örgütün kısa, orta veuzun vadeli çözüm önerileri formüle edilerek üye ülkelerin onayına sunulabilir.181