dogu-turkistan-sempozyumu

Çinli yetkililer terörizm kavramının sınırını öylesine genişletmiştir ki cinayet,hırsızlık gibi adli bireysel suçlar dahi terör suçu olarak açıklanmakta ve seri yargılamalarsonucu yapılan idamlar ve verilen ağır hapis cezalarıyla ihlal edilen adilyargılanma hakkı gözden kaçırılmaktadır.Doğu Türkistan’da etnik ve dinî kökenli hak ihlalleriTürk kökenli toplulukların yoğun olarak yaşadığı bölgede dikkat çeken ilk hakihlalleri, 1884 yılındaki işgalden sonra bölgenin isminin Çince anlamı “yeni fethedilmiştopraklar” demek olan Sincan (Xinjiang) olarak değiştirilmesi ve “DoğuTürkistan” ismini kullanmasının resmî olarak yasaklanması ile başlar.Bölgede sadece Uygur Türklerinin bulunduğunu söylemek doğru değildir.Uygurlar bölge nüfusunun en büyük kısmını oluştururken en az onlar kadar kalabalıkolan bir diğer topluluk da Hui adı verilen Çinli Müslümanlardır. Aralarındakidin bağına rağmen Huiler ile Uygurların ilişkileri neredeyse yok gibidir. Birtaraftan Çin devleti Müslümanlara ait resmî kurumlarda Huileri tercih ederek buayrılığı körüklerken diğer taraftan da kısmi serbesti ile yetinen Huiler Uygurlarıhak ve özgürlük taleplerinde yalnız bırakınca Çin’in işi daha da kolaylaşmıştır.Haklı mücadelelerinde yalnızlaşan Uygurlar aynı dili konuştukları batıdaki komşudevletlerin halklarıyla ilişkiler kurunca da haklı talepleri kolayca “dış güçlerinoperasyonu” olarak isimlendirilebilmektedir.Huilerin varlığı bir şekilde Uygurlar tarafından kabullenilmiş olmakla beraberÇin devleti bölgede asıl sorun kaynağı olan Han Çinlileri uygulamakta olduğuiskân politikasıyla bölgeye yerleştirmektedir. Bölgenin öneminin farkında olanPekin yönetimi, bu iskân politikasıyla demografik yapıyı değiştirmeyi hedeflemektedir.Bugün resmî rakamlara göre neredeyse Uygur Türkleri ile Han Çinlilerininnüfusu birbirine yakın hâle gelmiştir. Han Çinlilerinin nüfusu her yılortalama %8’lik bir artış göstermektedir. Artış oranı 1980’lerde yirmi altı kat gibiinanılmaz bir rakama ulaşmıştır. Böylece 1950’lerden itibaren başlayan asimilasyonçalışmaları öncesinde, bölgedeki nüfus yoğunluğu %75 olan Uygur nüfusununoranı bugün yarı yarıya düşmüştür.Çin idaresinin yürüttüğü asimilasyonun bir diğer parçası da, Uygur Türklerininbölgeden tasfiyesi ve nakli şeklindeki yoğun nüfus göçünü gerçekleştirmesidir.Bölgedeki nüfus hâkimiyetini elinde tutmak ve etnik nüfus yoğunluğunu arttırmak168