dogu-turkistan-sempozyumu

Başkent Kaşgar’ı Kutebye b. Müslim el-Bahilî hicri96 (715) yılında fethetmiştir.12 “Hakaik an’it-Turkistani’ş-Şarkiyye”, a.g.e.13 Abdülaziz Cengiz Han, Turkistan Kalb-u Asya(Türkistan Asya’nın kalbidir). Bu eserde Türkistantarihi hakkında çok ilgi çekici bilgiler ve detaylarbulunmakta, bölgenin İslam tarihindeki rolüne vebölgede yetişen onlarca âliminin hayatına dair bilgileryer almaktadır. Mesela İmam Hafız, HüccetEbu Abdullah Muhammed el-Buhari, Tirmizi,Nisâî, el-Keşşaf müellifi Allame Carullah ez-Zamahşerî, el-Miftah müellifi Yusuf es-Sekkâkî,Şeyh Abdülkâhir el-Cürcânî, Allame Saduddinet-Taftazânî, Allame Seyyid Şerif el-Cürcânî, yineel-Fakîh, el-Mebsut müellifi eş-Şeyh Şemsü’l-Eimme es-Sarahsî, eş-Şeyh Sedîdüddin el-Kaşgârî,el-Hidâye müellifi Ali b. Ebi Bekir el-Merğînânî,Allame Sadruşşerîa, Tâcüşşerîa, Burhanüşşerîaâlimlerin piri Kur’an-ı Kerim müfessiri Ebul-Berekat Abdullah b. Ahmed en-Nesefî, ehlisünnetinimamı Ebu Mansur el-Maturîdî, Ebu Bekirel-Harzemî, es-Sûlî ve Mahmud el-Kaşgârîbunlardan bir kaçıdır. Aynı şekilde eş-Şâşi, es-Semergandî, en-Nesefî, el-Kaşgârî, el-Hûtenî,el-Harzemî, et-Tirmizî, el-Belhî, el-Özcendî, el-Hûcendî, el-Farabî, el-Merğinanî, el-Ferganî veel-Buharî gibi nispetleri taşıyan bütün âlimler Türkistanlıdır.Ebu Nasr el-Farabî, Ali b. Sina, Halid b.Abdülmelik, Ebu Yezid el-Belhî (eski Yunan usulüile coğrafya kitabı yazan ilk kişidir) ve Benû Musab. Şakir, Abbasi döneminin en meşhur matematikçileridir.Mekanik ve mühendislik ilminde icatlardabulunan bu Müslüman âlimler, enlemler arasındakimesafeyi hesaplayıp dünyanın eksenindeki eğimien doğru şekilde ortaya koyup Halife Me’mun’avermişlerdir. Algoritma ve logaritma bilimlerinibulan ve Hind hesabı olan onluk sayma sisteminiMüslümanlar arasında yaygınlaştıranlar da yine buâlimlerdir. Ebu Reyhan el-Bîrûnî ve el-Cevherî,Arap dünyasına en güzel ve en mükemmel Arapçasözleri armağan etmişlerdir. Bunların dışında dahabirçok değerli bilim adamı hep Türkistan ahalisindenyetişmiştir.14 Uygur kelimesi, Uygurcada “birbirine güç vermek”ve “birleşmek” anlamına gelmektedir. Uygurmilleti ifadesi ise milattan önce üçüncü asra kadargitmektedir. Bu adlandırma bölgedeki asil kabilelerinbirliği veya birlikteliği neticesinde oluşan biradlandırmadır.15 Resmî Sincan gazetesinin 18 Kasım 1991 tarihlinüshasında şu haber yer almaktadır: “KomünistParti kendisine bağlı olmayan 25.000 din adamınakarşı temizlik harekâtına girmiştir.” Gazete 16Mart 1992 tarihli nüshasında da şu habere yervermektedir: “Komünist yetkililer 6.400 kişiyi tutuklamıştır.Bunlardan 182’si irtica ile suçlanmaktadır.”Bu tutuklananlardan 49’u 1991 yılında idamedilmişti. Bkz. Tuhti Ahun Arkın, “Turkistanu’l-Muslime ve’l-Kadiyyetu’l-Mensiyye (MüslümanTürkistan ve Unutulan Dava)”, Al-Manar al-Cediddergisi, Sayı 21, Zilkade 1423, 2003 kış sayısı.http://www.turkistanweb.com/?cat=29.16 Tuhti Ahun Arkın, “Turkistanu’l-Muslime ve’l-Kadiyyetu’l-Mensiyye”, (Müslüman Türkistan veUnutulan Dava), a.g.e.17 Tuhti Ahun Arkın, “Turkistanu’ş-Şarkiyya ve’l-Ihtilalu’s-Siniyye (Doğu Türkistan ve Çin İşgali)”,06.06.2004.18 Tuhti Ahun Arkın, “Turkistanu’ş-Şarkiyya ve’l-Ihtilalu’s-Siniyye (Doğu Türkistan ve Çin İşgali)”,06.06.2004.19 “Es-Sîn: El-Kam’u’d-Dîniyyu Li’l-Muslimine’l-Uygur (Çin: Uygur Müslümanlarına YapılanDinî Baskı)”, New York, 10.04.2005 tarihli İnsanHakları İzleme Örgütü tarafından hazırlananraporun özeti için bkz. http://www.hrw.org/de/news/2005/04/10-1.20 18 yaşın altındakilerin camiye girmesi ve namazkılması Çin makamlarınca yasaklanmıştır.21 Bir diğer husus da cami imam ve hatiplerininCuma hutbelerini “Vaaz ve yeni tebliğ” adlı kitaptanokumaya mecbur tutulmalarıdır. Bu kitabıJean Khoungsheng başkanlığında Çin Diyanet İşleriKomisyonu’ndan bir heyet hazırlamıştır. KitapPekin’de 01.07.2001 yılında yayımlanmıştır. Ancaken acı olan yanı Uygurların düşmandan başka kimseyereva görülmeyecek olan sahte bir dine uymaya78