Werke. Kritische Gesamtausgabe. [Hrsg. von J.K.F. ... - Maarten Luther

In XV Psalmos graduum. 1532/33. [1540.] (Ps. 123, 1) 125
Hs] cipaliter et vocamm-, non quod corpore in celis, sed quod rex, qui loquitur,
reg[nat, in nobis est etc. Et propter regem illum vocatur popuilus eius
''pop[iihis celorum', 'popLulus celestis', Ut non quaerat quisqLue singLUlarem
cultum. Et non piitet (jiiis, ÜLavidem orasse spreto, negLato tem-
5 plo; qui hoc faciebLant, erant sacriLlegi, Apost[atae et accusab[antur a
SLanctis propLhetis idol[olatrae.
'Hab[itas': i.e. ad te domine, qni hab[itas in Ieru[salem, qui es
verus liab[itator et E[ex celi. Sic extra Christum nulla oratio. Sed oramus
ad d^eum patrem per et in domiao lesu Christo. Is est nostrum tem-
10 p^lum et tab[ernaculum. Et hac fidLUcia dioimus Christum hab[itatorem
celi, et tamen secundum E[uangelium et gLratiam est nobiscum in terris,
qLuidquid facimus, loquiLmur, sunt opera et verba Christi regnantis in
nobis, qiiia in eo omnia impleta, quae sunt in CLelo et terra. Ideo extra
Christum non est quaerere r^egnum CLClorum. [St. 141 1] Bo habito habes
15 omnia reg[na cel^i, terrae. Sic adorasse in lerLUsalem era^t adorare in
CLclo et terra, quia erat adorare illum V[erum dominum CLeli et terLrae.
Hoc contra E[ottenses et flabergteifter^ et idolLolatras, qui fingimt pro-
PLrias religLiones, montes, valles, flumina, modos, Ut Iud[aei, l8[rael.
') Vgl. Unsre Ausg. Bibel 3, 672, 32.
Dr] Sic Papa orat ad Deum Augustini, Prancisci, Petri, Pauli etc. Sed talis
20 Deus nusquam est, in Christo enim placuit 'habitare omnem plenitudiaem', sol 2,
In eo qui orat invenit Dei aures apertas, qui extra Christum orat, huic
Deus aures non praebet. Hinc facile est iudicare de Papistarum orationi-
bus, quae omnes fere in genere nituntur non solius Christi nomine, sed
meritis et intercessionibus Sanctorum. ImpossibUe igitur est, ut vel
35 hunc vel alium Psalmum possiat recte orare. Amisso enim aut post-
habito Christo amissus est Deus cum omni creatura, cum Scriptura et
Omnibus aliis, quae sunt.
Ergo hoc epitheton est Dei non gloriosi ia maiestate, sicut iudicant
Papistae, sed revelati, non (ut sie loquar) Dei speculati aut per nos re-
30 peribilis, sed manifestati per suum verbum, in quo se revelat talem habitatorem
coeli, qui habitare velit ad Arcam ia tabernaculo. Est quidem
revera coeli habitator, sed non mihi, cui per verbum suum dicit aUud,
nempe, quod tum ia templo, nunc in homine Christo inveniri et esse
veUt. Hanc regulam orandi et colendi Deum nesciunt Idolatrae ludaei,
35 Turcae, Papistae et omnes voluntariarum religionum autores, qui putant
se Deum velle taventre et colere secundum quod ipsis cor dictat. Tales
cultores Deus non novit nee accipit, siciit ipsi Deum non noverunt.
Neque enim Deus nudus a nobis appraehendi potest, Circumstantiae
autem, tempus, locus, persona, non sunt sumendae ex nostra ratione.
9