03.06.2013 Views

Werke. Kritische Gesamtausgabe. [Hrsg. von J.K.F. ... - Maarten Luther

Werke. Kritische Gesamtausgabe. [Hrsg. von J.K.F. ... - Maarten Luther

Werke. Kritische Gesamtausgabe. [Hrsg. von J.K.F. ... - Maarten Luther

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

Enarratio capitis noni Esaiae. [1543/44.] 1546. (V. 5) 663<br />

patet, quod Deus eos tradiderit in reprobum sensum. Vere ira Dei super<br />

cos venit in finem.<br />

Nostri Interpretes et omnes Christiani de Christo Salvatorc nostro<br />

intelligunt, de quo solo loquitur. Quidam ex interpretibus haec sex voca-<br />

5 bula sie coniunxerunt, ut fierent tria nomina combinata : 'Admirabilis con-<br />

siliarius, Dens fortis, Pater aeternus et princeps pacis.' Hieronymus sentit<br />

esse sex', Et recte. Eamque sententiam nos servabimus.<br />

Et vocabunt.^<br />

LYra pugnat, quod debeat legi: 'vocabitur', et habet consentientes<br />

10 interpretes.* Et quod sint haec Messiae nomina, testatur et Chaldaica<br />

versio.* Sed recentiores ludaei, ut dixi, de Ezechia omnes exponunt.^<br />

Praeter hos excaecatos consentiunt omnes interpretes de Messia salvatore<br />

nostro debere intelligi. Interpretes Ixx legunt: 'Cuius imperium super<br />

humerum eius et vocatur magni consilü Angelus'^, ut canitur in Introitu.'<br />

15 Postea addunt reliqua nomina: 'Admirandus, consiliarius, Deus, fortis,<br />

potens, princeps pacis, pater futuri seculi.'* Et additur: 'Adducam enim<br />

pacem super prineipes et sanitatem ei.'^ Sed ex Ebraeo non potest sie<br />

legi. Qui igitur factum sit, quod sie legerint aut reddiderint, aut quid sibi<br />

voluerint, nescio. Quare relinquo ista Ebraeis excutienda.<br />

2« Quod vero dicitur in Ebraeo legi: "vocabit nomen eius', non: 'voca-<br />

bitur nomen eius', inanis est cavillatio Rabinorum; constat enim saepe<br />

8 Druchfehlerverzeichnis : vocabit<br />

pacis* jiosuerunt hoc solum 'magni consilü angelus' ; I/yra folgert daraus : quod .<br />

. non<br />

habetur 'principem pacis' in accusativo, sed 'princeps pacis' in nominativo, quia loco<br />

omnium istarum dictionum ponitur . . 'magni consilü angelus' in nominativo.<br />

') Hieronymus, Comment. in Isaiarn, z. St. : Vocabitur . . sex . . nominibus, non,<br />

ut plerique putant, bina iungenda sunt (vgl. hierin wnten Anm. 4); Migne 24, 130.<br />

') Ich belasse gegen 'vocabit' im Druckfehlerverzeichnis den Plural; Freder hat <strong>Luther</strong>s<br />

Meinung unten S. 664, 1 nicht erfaßt. ') Lyra z. St. : patet ex eorum (Sept.) transla-<br />

tione, quod in hebreo habetur 'et vocabitur" . . et quod 'Admirabilis' . . etc. refert ad<br />

'puerum natum'. *) Lyra z. St.: traaslatio chaldaica: 'et vocabitur nomen eius:<br />

ab ante mirabilis consilio ; deus fortis permanens in secula seculorum ; messias, in<br />

cuius diebus multiplicabitur pax super nos'. Ex hoc patet manifeste, quod passus<br />

iste loquitur ad litteram de Christo. *) Oben S. 662 Anm. 4. ') S. 662 Anm. 4;<br />

auch Hieronymus a. a. 0. ') In nativitate Domini ad III. Missam ; bedeutsam für<br />

die Quellengeschichte der Messe. «) In den Septuagintaliandschrißen Lyras und des<br />

Hieronymus stehen diese Worte nicht; vgl. S. 662 Anm. 4 und unten Anm. 9. Die heu-<br />

tigen Ausgaben weisen sie auf. <strong>Luther</strong> führt aber 7 Namen an, da ihm offenbar 'Deus'<br />

aus der Vulgaia einfließt. Seine Umstellung der beiden letzten gegenüber Vulgata und<br />

Urtext zeigt, daß ihm die Septuaginta hier selbst vorlag: olqxoiv eiQi^vTjg, jiazi]Q lov /leX-<br />

Xovro; atäyog. ») Audi <strong>von</strong> Hieronymus angeführt, aber mit der Variante 'eins'<br />

(Migne 24, 129), gegen 'ei' bei <strong>Luther</strong> und avTcö in desten und den heutigen Septuaginta-<br />

ausgaben.

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!