Werke. Kritische Gesamtausgabe. [Hrsg. von J.K.F. ... - Maarten Luther

In XV Psalmos graduum. 1532/33. [1540.] (Ps.127,4) 263
Hs] hello norunt duces, qualis pop^ulus militaris. Si b[ellum feliciter geritur
et pax administLratur, iitrumque dLonum dei. De Bello : 'filii luventutis',
i. e. bte Sl""9^
manjd)afft, qui debent tueri et gerere b[ellum, sunt ut
sagLittae, qui g^en, qui non fd)er^en, sed etc.; bte alten non iLÖnnen;
6 sed oportet sint robusti. Dominus dedit in pol^itia tales masculos, qui
non tantum filii, sed luvenes, qui pertinent ad regnum et gubLemationem.
(S§ i^etft neeren et tt)f)eren. DLivinum donum, habere bellatores, [331. 180«]
et ubi sunt, est donum. Et facit eos 'sagLittas* victrices, quae irrumpunt
et bellum sie administrant, ut vincant. GentÜLes semper dix[erunt,
10 quod prudLcntia in rebLUS b[eUicis plus valeat quam vires ^; temerarius:
quod fortLuna saepe magnus a parvo exercitu fugatus, quia textus:
Non est magnum, in parvo etc. Sed non tentandus deus, si X vellent
contra Turcam. Sed si necess[arium, accipio, quot possum, et dLico:
necesLsarium, urges me ad bellum, o deus, victoria apud te. Si etiam
15 potens, etc.: Venio cum arcu et glLadio ma^gno; Non ideo vorabo, quia
») Unsre Ausg. Bd. 40», 488, 35f.
Drjferiimt, quia divinitus mittuntur et donantur. Senes enim non sunt apti
beUii?, sicut docet versiculus vetus: ^gya vecov, ßovXal dk fieaoyv^ e.v%al tB
ysQÖVToyv^, hoc est, Labores in EepubUca obire debent iuvenes, Qui
autem medü aetate sunt, debent consulere, Qiü in extrema aetate sunt,
20 votis EempubUcam iuvare debent. Sicut igitur supra in Oeconomia
fiUos masculos posuit, ita hie ponit iuvenes, ut utrunque complecteretur,
Ale"e et Defendere. Haec enim duo ad hanc vitam civilem et corporalem
sunt necessaria.
Sed audi, quomodo defensionem pubUcam honestissimo titulo ornet,
35 quod donum divinum vocat iuvenes, quos Deus facit victrices sagittas,
quae sie irruant iu hostes, ut victoriam reportent. Nam hoc Gentes
quoque experientia docuit victoriam non sequi vires et potentiam, sed
divinitus donari, et plus momenti in iudustria ac consüüs quam in armis
esse. Ita saepe accidit, ut parva manu maximi exercitus siat fusi. Non,
30 quod ideo non sint comparanda arma et cogendi exercitus, sed quod,
cum necessitas bellandi MagLstratui incumbit, sive multos, sive paucos
milites habeat, non ideo aut praesumere aut desperare debet, sed intueri
vocationem, quod ex officio cogatur pugnare et quaerere victoriam ac
rogare de coelo et dicere: Domine, apud te est virtus et victoria, adsis
s5 tu mihi etc. Sicut econtra, si hostibus numero et viribus sis superior,
non ideo promittes tibi certam victoriam, sed rogabis eam a Deo : Domine,
22 Defendere, SJeeten »nb SBel^ten, Haec S 30 quod (2.) fehlt S
') Hesiod, Fragm. 220, ed. Tetibn. p. 213,