Werke. Kritische Gesamtausgabe. [Hrsg. von J.K.F. ... - Maarten Luther

In XV Psalmos graduum. 1532,33. [1540.] (Ps. 120, 4) 29
Hs] et cum hoc exempla SLanctorum patriim 'carbones' vocat. Istas pia.s
cogLitationes et speculationes patrum sinamus valere, quantiim etc.:
non sunt heretica, sed non propria. Non est hereticus dicendus, qui per
Cataclu[esin afleitetc,; sunt b[onae dementationes bLonorum hominum.
5 Est ineptia quaedam S[anctonmi valde tolerabilis. toleremus istas.
Sed propria sententia: 'Quid facit lingLua ?' excitat seipsum et parat sibi
occa^sionem aceusandi istam lingLuani. Vis scire, quid faLciat? dat mihi
mahmi mag[num, deinde addit tentat[iones, urget, exercet! Eespondendum
per accusationem, captata oc[casione per quaestionem.
10 Ipsa lingLua est sagit[ta, cum carbLonibus, lunipcLris. Non est abusus, v. 4
sed proprius. duplicibus imaginibus depinxit pestÜLentem ling^uam,
mendacii et doli, quae reth[orica et dial[ectica. Sunt sagittae et sunt car-
bones. Ibi proprio depicta, quasi per imag[inem, vis ling[uae hereticae,
quomodo deus inspiciat et omnes spiLrituales homines. (2tnb ein fd)arffev
15 pfteil, quem exercitatus miles fd)euft. Diab[olus est exercitatus, bellLum
gessit a principio mundi cum tota EcLclesia. Sepe victus, sed semper
redit. [581. 114»] Multa belLla cum AbLraham, Adam, lacob etc., sie semper.
quo maiores viri, hoc atrocius cum eis congred^itur. 6r i[t ut b^onus
5 sanctorum] ss [sonst = s|piritus sLancti] 7 Vis c aus Qui 12 quae] qui
13 vim beretice 17 Hier etc. steht Christo 18 quo] qpö
Dr] ea sinamus valere, quantum valent; etsi enim propria non siint, tamen
20 neque haereticum nee noxium est, in loco non proprio bonam sententiam
per catachresin afferre. Sunt, ut sie dicam, hae tolerabiles ineptiae sanc-
torum, nos tamen, sicut interpretes decet, propriam sententiam sequemur.
Sic igitur reddendi sunt hi duo sequentes versus:
Quid poterit in te lingua dolosa? aut quid efficiet?
2i Est ut acutae sagittae potentis, iit ignis in iuniperis.
Interrogatio eo pertinet, ut se excitet et quasi occasionem instruat
accusandae linguae dolosae. Sicut profecto gravissime describit duabus
insignibus similitudinibus, quam pestilens res sit impia doctrina et quid
de ea Deus et spirituales homines iudicent. Primo comparat eam sagittae,
30 non obtusae, sed acutae, deinde quae eiaculatur non ab imbelli, sed a
robusto, ut utrinque periculum sit, et ab ipsa sagitta ad penetrandum
apta, et ab eo, qui telum magna vi torquet. Igitur diabolus, haereticorum
pater, hie nobis proponitur tanquam miles exercitatus et potens, qui
contra Ecclesiam a conditione humanae naturae pugnavit, et quanquam
35 saepe sit victus, non tamen cessat, sed redit gravior et cautior, et quanto
isti instructiores, sanctiores et doctiores sunt, cum quibus belligeratur,
tanto ipse incumbit fortior, tanto aggreditur eos atrocius. Igitur Spiritus