slika politike - Jovan Despotović

184lažni sistem vrednosti vrlo dobro je funkcionisao u najvažnijim institucijama (muzeji, galerije,pozorišta) i masovno propagiran u režimskim medijima (štampa, TV, radio). I jedni i drugi subrinuli o tom delu duhovnog zdravlja društva na takav način da je u jednom trenutku zabeleženaapsolutna dominacija tobože nacionalnog programa veoma bliskog najordinarnijem kiču s jednestrane, a sa druge, pažnja javnosti bila je isključivo usmeravana prema lažnom stvaralaštvudostupnom najširim populističkim slojevima.U paralelnom obrazovnom sistemu kosovskih Albanaca za to vreme odigravali su seočigledno veoma zanimljivi procesi. Nema sumnje da su školski programi i u umetničkojedukaciji na alternativnim kosovskim univerzitetima adekvatno funkcionisali. Na izložbi Pertej(u Centru za kulturnu dekontaminaciju u Beogradu 1997; na albanskom - nad, preko, onkraj, sone strane; naziv je u ovom slučaju poprimio aktuelne i političke konotacije koje se tičuprevazilaženja predrasuda i umetničke apstinencije), prema koncepciji i izboru ŠkeljzenaMalićija, u malom ali sasvim adekvatnom reprezentativnom uzorku prikazana su tri zanimljivaslikara i jedan kompozitor: zatamnjene slike-palimpsesti Maksuta Vezgišija, prostorneinstalacije Sokolja Bećirija, radove prekrivene bitumenom Mehmeta Behuljija izvučno-ambijentalnu postavku sa istim nazivom Ilira Bajrija.Pod neuobičajenim naslovom za umetničku izložbu - Asocijalno osiguraje (u Prodajnojgaleriji "Beograd" u Beogradu 1997) priređena je jedna autorska, grupna izložba petoroumetnika koja u svom podnaslovu ima sledeću odrednicu: Socijalna umetnost u beogradskomslikarstvu (od 1975. do 1998. godine). Time je dato neophodno objašnjenje koje identifikujevremenski i semantički okvir ove izložbe, a njena sadržinska ravan ispunjena je radovimaMilije Nešića, Milana Blanuše, Dušana Gerzića, Jelene Marković i Srđana ĐiletaMarkovića koji je uz Tatjanu Velenik kao autora koncepcije i pratećih tekstova. Osnovna tezaizložbe veoma je rigidno postavljena i duboko zadire u razloge i problem angažovanosti našelikovne umetnosti posle 1975. godine.Prema zamisli dr. Ješe Denegrija i dr. Miška Šuvakovića nastala je autorska i studijskaizložba Prestupničke forme - Postmoderna i avangarda na kraju XX veka (u Centru zakulturnu dekontaminaciju u Beogradu 1997). Denegrijeva teza naslanja se na već uobičajenuodrednicu za domaće stvaralaštvo tekuće decenije koje je definisano kao umetnost u zatvorenomdruštvu. Na suprot njoj on ističe snažne procese aktuelne kulturne globalizacije a prelamanje tadva principa - sa svim posledicama koje po naše stvaralaštvo otuda proističu, uzrokuje nastaliformalni i semantički konflikt i području plastičkog jezika. Dakle, kakve mogućnosti stoje pred