slika politike - Jovan Despotović

417Sve pomenute institucije sa sedištem u Valjevu umaju probleme sa sufinansiranjemdelatnosti koja se obavljaju van osnovne institucije, a za pribavljanje sredstava morala bi bitinadležna sama opština u čijem se administrativnom centru nalaze pomenute institucije, aparticipiraju opštine na čijoj teritoriji ove ustavove po zakonu rade. Pri tome, valjevski primernije jedini. Gotovo bi se moglo reći da, sem u nekoliko slučajeva, nema saradnje među onimopštinama čiju teritoriju pokrivaju institucije zaštite.Uz brojne probleme koji se tiču očuvanja kulturne baštine u institucionalnom sistemuRepublike Srbije, dakle u njenim državnim i stručnim ustanovama, stvari se mnogostrukokomplikuju ako se na ovo pitanje gleda kroz prizmu aktuelnih zbivanja na Kosovu i Metohiji.U saradnji sa Koodinacionim centrom, Ministartsvo kulture bi moralo da pronađenačin, da, u skladu sa međunarodnim propisima (pre svega Rezolucijim 1244 Savetabezbednosti, ali drugim aktima koji su na snazi na Kosmetu) formira mešovite Komisije zarešavanje problema zaštite i očuvanja kultunog nasleđa, muzejskih predmeta, arhivske građe ibibliotečkih fondova koji su postali totalno ugroženi posebno nakon 1999. godine, odnosnood dolaska međunarodne administracije.Osnovni problem je što na Kosmetu ne važi Zakon o kulturnim dobrima RepublikeSrbije, a dok se ne usvoji novi, ova oblast ostaje potpuno neregulisana. Problem više je da ječak izmenjena Lista spomenika kulture u koju je uneta nova kategorizacija potpuno drugačijaod one koja je postojala do dolaska UNMIK-a. Doduše, nadležno kosovsko Ministartsvo zakulturu i omladinu pokušalo je 2003. godine da proturi dva nova zakona: o bibliotečkojdelatnosti i arhivama, ali zbog reagovanja nadležnih državnih organa, pre svega Ministarstvakulture Republike Srbije, ali i naše stručne javnosti, ali još više zbog negativnih ocena koje sudali internacionalni eksperti, ovi predlozi zakona povučeni su iz procedure. Pored, ovih, većpoznatih problema sa zaštitom kulturnog nasleđa na Kosovu i Metohiji koji datiraju već dužiperiod, a kulminirali su 1999. godine, sada se priključio i veliki nesporazum oko nerešenihpitanja nadležnosti nad njima u trouglu: Republika Srbija, Srpska pravoslavna crkva iUNMIK.Prema rezoluciji 1244 i brigu na očuvanju spomeničkog nasleđa na Kosmetu preuzelesu međunarodne organizacije. Kako one nisu u mogućnosti da taj posao obavljaju na stručannačin, po prirodi stvari jer nemaju adekvatno edukovan i obučen personal, ovde su uključeneustanove zaštite Republike Srbije, najpre Republički zavod za zaštitu spomenika kulture,potom i Regionalni zavod (u vidu jedne male Kancelarije) koji je 2002. godine osnovan u