02.03.2017 Views

Manual de protocolos y actuación en

tZz7Bx

tZz7Bx

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

Patología vascular periférica aguda II: <strong>en</strong>fermedad tromboembólica v<strong>en</strong>osa<br />

PATOLOGÍA VASCULAR<br />

PERIFÉRICA AGUDA II:<br />

ENFERMEDAD<br />

TROMBOEMBÓLICA VENOSA<br />

Christian Salgado Lopetegui, Mª Josefa Estebarán Martín, José Aguilar Florit<br />

Capítulo 32<br />

ENFERMEDAD TROMBOEMBÓLICA VENOSA (ETEV)<br />

La trombosis v<strong>en</strong>osa profunda (TVP) y la trombosis v<strong>en</strong>osa superficial (TVS), aunque son dos<br />

<strong>en</strong>tida<strong>de</strong>s distintas, se suel<strong>en</strong> consi<strong>de</strong>rar erróneam<strong>en</strong>te lo mismo, si<strong>en</strong>do dos patologías con<br />

factores <strong>de</strong> riesgo, pronóstico y tratami<strong>en</strong>to muy difer<strong>en</strong>tes.<br />

TROMBOSIS VENOSA PROFUNDA<br />

Es la pres<strong>en</strong>cia o formación <strong>de</strong> un trombo <strong>de</strong>ntro <strong>de</strong>l sistema v<strong>en</strong>oso profundo tanto <strong>de</strong> miembros<br />

superiores como inferiores. Su inci<strong>de</strong>ncia es <strong>de</strong> 1 caso por cada 1.000 habitantes/año.<br />

La importancia <strong>de</strong> un a<strong>de</strong>cuado diagnóstico radica <strong>en</strong> sus complicaciones, si<strong>en</strong>do el embolismo<br />

pulmonar la más grave, pudi<strong>en</strong>do afectar <strong>en</strong>tre el 30-50% <strong>de</strong> los paci<strong>en</strong>tes con TVP<br />

diagnosticada, si<strong>en</strong>do la mortalidad <strong>de</strong> este ev<strong>en</strong>to <strong>de</strong> hasta el 10% <strong>en</strong> la primera hora. A<strong>de</strong>más,<br />

cerca <strong>de</strong> un 50% <strong>de</strong> los paci<strong>en</strong>tes con TVP <strong>de</strong>sarrollarán a lo largo <strong>de</strong>l tiempo un síndrome<br />

post-trombótico (conjunto <strong>de</strong> manifestaciones clínicas <strong>en</strong> forma <strong>de</strong> dolor, e<strong>de</strong>ma,<br />

cambios cutáneos y ulceración que se <strong>de</strong>sarrollan <strong>de</strong>spués <strong>de</strong> un episodio <strong>de</strong> TVP).<br />

Factores <strong>de</strong> riesgo<br />

Básicam<strong>en</strong>te se consi<strong>de</strong>ra como factor <strong>de</strong> riesgo <strong>de</strong> ETEV a toda aquella condición que dé<br />

lugar a éstasis sanguíneo y/o estados <strong>de</strong> hipercoagulabilidad y/o lesión <strong>en</strong>dotelial (clásica<br />

tríada <strong>de</strong> Virchow) (Tabla 32.1).<br />

Clínica<br />

Los signos y síntomas clásicos son e<strong>de</strong>ma, dolor, empastami<strong>en</strong>to, calor y coloración eritemato-cianótica<br />

<strong>de</strong>l miembro afectado, g<strong>en</strong>eralm<strong>en</strong>te localizado sobre todo <strong>en</strong> la pantorrilla,<br />

y dolor sobre esta a la dorsiflexión pasiva <strong>de</strong>l pie (signo <strong>de</strong> Homans).<br />

Sin embargo, estos síntomas solo están pres<strong>en</strong>tes <strong>en</strong> un tercio <strong>de</strong> los paci<strong>en</strong>tes, y aun apareci<strong>en</strong>do<br />

esta clínica supuestam<strong>en</strong>te típica, solo se confirma el diagnostico <strong>de</strong> TVP <strong>en</strong><br />

m<strong>en</strong>os <strong>de</strong> la mitad <strong>de</strong> los casos. Es por ello que se han <strong>de</strong>sarrollado una serie <strong>de</strong> test diagnósticos<br />

que <strong>de</strong>terminan la probabilidad pre-prueba diagnóstica, dividi<strong>en</strong>do a los paci<strong>en</strong>tes<br />

<strong>en</strong> grupos <strong>de</strong> alto, medio y bajo riesgo <strong>de</strong> TVP. Los más ext<strong>en</strong>didos son los Criterios <strong>de</strong><br />

Wells (Tabla 32.2).<br />

Una forma <strong>de</strong> pres<strong>en</strong>tación más severa es la llamada flegmasía cerúlea dol<strong>en</strong>s, que supone<br />

m<strong>en</strong>os <strong>de</strong>l 1% <strong>de</strong> las TVP. Debido a una oclusión completa <strong>de</strong>l dr<strong>en</strong>aje v<strong>en</strong>oso <strong>de</strong> la extremi-<br />

Capítulo 32 l 351

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!