ANAR Əsərlər VI ssenarilər, tərcümələr Bu kitabın çapı Ekson ...

kənddə uşaq yoxdu?
Xudayar bəy şallağını havada yellədir.
—Ay camaat, qulaqlarınızı yaxşı açıb eşidin. Bir aydı mən bu
kəndin katdasıyam və hamı bilir ki, mən sidqi ürəklə əlahəzrət
padşahımıza və hökümətimizə can-başla xidmət edirəm. Mən
qoymanam desinlər ki, nəçənnik bu kənddə məktəb açmaq istədi,
amma siz Xudayar bəydən qorxmadınız, uşaqlarınızı gizlətdiniz. Bax
deyirəm sizə, bu saat uşaqlarınızı gətirin, yoxsa mən siznən bax bu
şallaqnan danışacam.
Şallağını qaldırıb kəndlilərin belinə endirir.
Həsənov:
—Nu zaçem je tak? Camaat, cümlə millətlər oxuyub savad almaq
istəyir, amma siz o qədər nevejestvennisiz ki, nə Uşinskini tanıyırsız,
nə Pestolotsini. İndiyə qədər qanmayıbsız ki, uçenie svet, neuçenie
tma.
Naçalnik:
—Vot, vot, soverşenno verno.
Həsənovun maarifçı çıxışları Xudayar bəyin şallaq səsləriylə
müşayiət olunur. Kişilər ağrıdan zarıyır, apvadlar vay-şivən qoparır,
Xudayar bəyin sifəti qəzəbdən əyilib.
Mirzə Cəlilin kadrarxası səsi:
—Bəli, balaca adam deyil bu Xudayar bəy. Əslinə qalsa əvvəllər
bəy-zad deyildi, katda Kərbəlayi İsmayılın ən yaxın əhbabı və əlaltısı
idi. Amma elə ki, Kərbəlayi İsmayıl rəhmətə getdi, Xudayar onun
yerinə katda oldu, əlinə bir şallaq alıb dedi ki, mən day Xudayar
deyiləm, Xudayar bəyəm. Kim ki ona bəy yox, eləcə Xudayar
deyirdi, salırdı qoduqluğa. Azı otuz-qırx adamı bu babətdən həbs
elədi. Amma insafən demək lazımdı ki, Xudayar köhnə dostu
Kərbəlayi İsmayılın ailəsini də başına buraxmadı. Elə ki, rəhmətliyi
basdırdılar, Xudayar bəy onun dul övrəti Zeynəbi almaq fikrinə
duşdu.
Zeynəbin evi. Zeynəb balaca qızını yatızdırır, ona laylay çalır və
ağlayır.
Qonşu Səkinə arvad gəlir.
—Nədi, yenə ağlayırsan, ay abadanın qızı, özünü üzərsən ki…
Ölənlə ölmək olmaz. Bir toxta görək.
—Ağlamayım, neyləyim ay Səkinə xala.
—Naşükür olma qızım, Allaha xoş getməz. Ölüm Allah əmridir.
143