ANAR Əsərlər VI ssenarilər, tərcümələr Bu kitabın çapı Ekson ...

mənə məsləhət görürdü ki, geologiyamı, fizikayamı, başqa texniki
sahəyəmi gedim və yəqin ki, o haqlı idi. İndi başa düşürəm ki, əlbəttə
mən başqa bir peşəni mənimsəsəydim, bu cəhətdən həyat təcrübəm
artıq olardı. Mən orta məktəbdə riyaziyyatdan yaxşı oxuyurdum (ən
çox sevdiyim dərs də riyaziyyat və coğrafiya idi). Amma buna
baxmayaraq məni ali məktəbdə riyaziyyat, fizika, bir sözlə dəqiq
elmlər və dəqiq peşələr, mühəndislik peşəsi — filan… cəlb eləmirdi.
Və nəticə etibarıyla belə oldu ki, mən universitetin, bizim
Azərbaycan universitetinin filologiya fakültəsinə, yəni yenə də
ədəbiyyatla bağlı bir sahəyə getməli oldum.
30 avqust, 1989
…Professionalizm, peşəkarlıq çox mürəkkəb məsələdir. Ona görə
bunun nəzəri aspektləri də var, təcrübəsi də var, bu barədə saatlarla
danışmaq olar. Amma mən bir analogiyaynan, bir metaforaynan bu
barədə demək istəyirəm… məsəlçün şahmat oyunu… Biz hamımız,
az-çox şahmat oynayırıq. Mən də oynayıram şahmat. Çox adam
şahmat oynayır, ancaq sən yalnız usta səviyyəsində (master, sonra
qrossmeyster də var), bəli sən şahmatda usta səviyyəsinə, ya da hətta
birinci razryad səviyyəsinə çatanda başa düşürsən ki, sən şahmatı
hələ çox zəif oynayırsan… Yenə o vaxt kı, peşəkarlığı
mənimsəyirsən, ancaq onda bu peşənin bütün mürəkkəbliyi, bütün
zənginliyi sənin üçün açılır və başa düşürsən ki, sən bu sahənin hələ
şagirdisən. Mən bunu çox müşahidə eləmişəm yazıçılarda. O yazıçı
ki, talantı da azdı, zəifdir, mütailəsi də zəngin deyil, kasıbdır, o
özünü çox böyük yazıçı sayır. Və mütaliə artdıqca, peşəkarlıq
artdıqca, bu sənətin dərinliyinə getdikcə başa düşürsən ki, bu sənətin
qrossmeysteri Tolstoydu, Dostoyevskidir, Balzakdı, Cəlil
Məmmədquluzadədi, Füzulidi, Şekspirdi, Puşkindi və… onlarla
sənin aranda böyük bir distansiya var. Bunu qavramaq üçün burda
tək cəsarət yox, elə acı şeylər var ki, onları qavramaq üçün doğrudan
da cəsarət lazımdır, kişilik lazımdı ki, özün haqqında da bu həqiqəti
dərk edə və deyə biləsən. Amma… cəsarətdən çox, həm də bu
peşəkarlığın məğzini anlamaq vacibdir. Başa düşürsən ki, bu peşə
nədir… Nədən ibarətdir bu peşə… Mən isə belə deyə bilərəm ki,
məsələn ilk hekayələrimdən biri ilk çap elətdirdiyim hekayələrimdən
360