ANAR Əsərlər VI ssenarilər, tərcümələr Bu kitabın çapı Ekson ...

çamadanları daşıyırlar. Cavid o biri otağa keçir, paltolu, papaqlı
qayıdır, Müşkinaza:
—Darıxma, Müşkinaz, iki-üç gün çəkər. Qayıdaram. Mənim heç
bir örtülü işim yoxdur, Görək nə soruşacaqlar.
O biri otağın qapısı açılır, Ərtoğrul:
—Baba, bu nədi belə? — yüyürüb atasını qucaqlayır, ağlamağa
başlayır.
Cavid (onun başını sığallayır):
—Sakit ol, bala. Bir şey yoxdur. Nə də ola bilər axı? Kişi
ağlamaz, sınar, əyilməz.
Cavid Müşkinazla, Ərtoğrulla görüşür:
—Turanı mənim əvəzimə öpərsiniz. İndi oyatmayın.
Gələnlərin müşayiətiylə otaqdan çıxır, Müşkinaz xanım hönkürüb
ağlamağa başlayır, Ərtoğrul:
—Ana, yavaş... Turan oyanmasın.
Müşkinaz (göz yaşları içində):
—Yazıq kişi, heç qəhvəsini də içə bilmədi.
Hüseyn Cavidin ev-muzeyinin lövhəsi. Cavid NKVD işçilərinin
müşayiətiylə məhz bu lövhənin yanından keçir (bu “priyom”dan
“Qəm pəncərəsi” və “Üzeyir ömrü” filmlərində də istifadə olunub.
Sanki tarixi hadisələr real məkanda, bu gün bəlli məkanda cərəyan
edərək şərtiliyi təsdiqləyir).
Cavid və müşayiətçiləri qara maşına minirlər, maşın qaranlıq
Bakı küçələriylə NKVD binasına tərəf sürətlə gedir.
Ekranda yazı:
4 iyun 1937-ci il. Gecə saat 3. 47
Üzərində “Əhməd Cavad bu evdə yaşamışdır” sözləri yazılmış
lövhə. Bu binanın qapısından NKVD işçiləri Əhməd Cavadı çıxarıb
qara maşına otuzdururlar. Maşın hərəkət edir.
Sürətlə gedən başqa bir qara maşının içində Müşfiq.
Gecə qaranlığına qərq olmuş binaların bəzi pəncərələrində
qəfilcən işıq yanır, bəzilərində qəfilcən sönür.
Yazıçılar Birliyinin üçüncü mərtəbəsində repressiya qurbanları —
Azərbaycan yazıçılarına həsr olunmuş “Gedənlər” barelyefi. Kamera
barelyefdəki adları panorama edərkən ikiqat ekspozisiya vasitəsilə
həmin adamların “cinayət” işindəki şəkillərini (anfas və profil)
görürük və hər şəkil göründükcə atəş səsi eşidilir. Sonda Cavidin evmuzeyindəki
şəkil – “Repressiya olunmuş yazıçılar” tablosu...
274