ANAR Əsərlər VI ssenarilər, tərcümələr Bu kitabın çapı Ekson ...

təbiətindən çox fərqlidir. Qupquru, çadar-çadar olmuş torpaq, tək-tük
kol-kos, küləklərin qıc etdiyi əncir ağacları, zəhmli qayalar. Amma
Abşeronun bu xəsis gözəlliyinin öz məlahəti var — qayaları
döyəcləyən ləpələr, sapsarı, narın, kəhraba qumlar, üzüm salxımları.
Alçaq barılar, əhəngli ağ evlərin damlarındakı dəvə belini xatırladan
bacalar...
Rəssam Abşeron kəndinin küçələriylə addımlayır — əlində kiçik
etüd çantası var. Bu kənd rəssamın daimi yaşayış yeri Buzovnada ola
bilər, çox sevdiyi Pirşağı ya Fatmayidə — əsas Abşeron
qəsəbələrinin səciyyəvi mənzərəsini canlandlırmaqdır. Sanki bu
mənzərəni rəssamın gözləriylə görürük. Bu fonda rəssamın səsi
eşidilir:
—İnfarktdan sonra, hələ çox zəifəm. Bu halda uşaqlığımdan mənə
məhrəm olan Abşeron kəndlərini gəzirəm. Nədənsə ölüm haqqında
düşünurəm, elə bil tələsirəm ki, müəyyən niyyətlərimi həyata
keçirim. Mənə elə gəlir ki, bu niyyətlərimi bütün ömrüm boyu
çalışsamda, hələ ki, yerinə yetirə bilməmişəm. Bu məni incidir,
ürəyimi parçalayır. Bu niyyətlər, bu fikirlər doğrulmalıdır, mənim
bütün şübhələrimə, tərəddüdlərimə son qoymalı, ruhumu
sakitləşdirməlidir.
Rəssam qayaların üstündə oturub şəkil çəkməyə başlayır. Biz hələ
çəkdiyi şəkli görmürük, yalnız iş prosesini izləyir və rəssamın səsini
eşidirik:
—Bu duyğular qəlbimə uşaqlığımın ayaqyalın çağında babamın
Fatmayıdakı bağında ora-bura qaçarkən yol tapıblar. Onlar
ayaqlarımı yandıran qızmar qumlardan varlığıma daxil oldular,
günəşin odlu şüalarıyla ruhumu oyatdılar, mənimlə birlikdə
böyüdülər, şüurumda möhkəm yer saldılar və mən bu hissləri bütün
həyatım boyu yaşatdım.
İndi biz ekranda Rəssamın çəkdiyi Abşeron mənzərələrini
görürük, amma gözümüz qarşısında çəkdiyi şəkli deyil, uzaq gənclik
illərində yaratdığı peyzajları — bu əsərlər, realist plandadırlar,
müəllifin o vaxtkı duyumunu əks etdirirlər.
Bu şəkillərin fonunda rəssamın səsi eşidilir:
—Nostalji? Qəribsəmə? Bəlkə də.. Heç nə bu duyğularımı
söndurə bilmədi, bu hisslər içimi gəmirir, eyni zamanda məni öz
həqiqiliyinə inandırırdılar. Və mən anladım — bu mənim taleyimdi.
Günəşin səxavəti mənim daxili dünyamı açmağa yardım edir.
340