ANAR Əsərlər VI ssenarilər, tərcümələr Bu kitabın çapı Ekson ...

nüfuzlu bir adam kimi Azərbaycan cümhuriyyəti yarananda onun
səhiyyə naziri olub. Sonra Gəncə qubernatoru olub, Gəncənin
qubernatoru olmaq isə o zaman Azərbaycanın yarısını idarə eləmək
deməkdi. Çünki iki quberniya vardı: Bakı quberniyası və Gəncə
quberniyası. 20-ci ildə Sovet hakimiyyəti qurulanda Gəncə
bolşevikləri gəliblər bunun yanına ki, sən hakimiyyəti təhvil
verməlisən. Bu da böyük məmmuniyyətlə hakimiyyəti təhvil verib.
Yəni möhürü və sairəni ki, "mən yenə də sevimli peşəmlə —
həkimlik peşəmlə məşğul olacağam" — deyib. Amma təəssüf ki, bu
ona nəsib olmayıb. Onu tutublar. Və bunu tutub aparan zaman böyük
nüfuzu olduğu üçün camaat xilas eləməyə çalışıb. Amma Xudadat
bəy deyib ki, nəbada əsgərlərə hücum eləyəsiz və məni xilas
edəsiniz. Çünki qan tökülər. Mənim heç bir günahım yoxdur, məni
aparacaqlar, dindirəcəklər, danışdıracaqlar, sonra yəqin buraxacaqlar.
Onu Bakıya gətirirlər və Xəzər adalarının birində güllələyirlər…
…Bir dəfə uzaq bir yerdə mən Dədə Qorqud haqqında məruzə
eləyirdim. Dastanın adı rusca tərcümədə "Kniqa moeqo Deda
Qorquda"dır… bir nəfər mənə yanaşdı ki, "Dədə Qorqud sizin
babanızdır?" Mən cavab verdim ki, bəli, babamdır. Mən Dədə
Qorqudu da öz ulu babam hesab eləyirəm, Füzulini də, Xətaini də,
Zərdabini də, Nərimanovu da, Mirzə Cəlili də, Üzeyir Hacıbəyovu da
mənəvi babalarım sayıram. Və bacardıqca bu nəvəlik borcumu
verməyə çalışıram…
Buzovna bağında. 28 avqust 1989-cu il
Bu bağ — Abşeronun şimalında, Xəzərin lap sahilində —
Buzovnada yerləşən bu bağ mənim üçün nədir? Həyatımın böyük bir
hissəsi və bəlkə də ən gözəl bir hissəsi. Çünki uşaqlıqla bağlı hissəsi,
qayğısız günlərlə bağlı hissəsi, atamla, anamla bağlı hissəsi bu bağda
qalıb. 50 ildir bu bağa gəlirik. Mənim yadımdadır, bura ilk dəfə
gəldiyimiz — bağın o tərəfində də bir ev vardı, sonra bu tərəfində bir
uçuq ev vardı… bu evin özü birmərtəbəli, uçuq bir evdi. Atam
yavaş-yavaş ikinci mərtəbəni tikməyə başladı, otaqları genişləndirdi,
sonra yuxarıda taxta eyvanı düzəltdi… bu bağ bizim ailənin taleyilə
bağlıdır, həm də mənim üçün bir yay duyumu var burda, əbədi bir
yay duyumu… Əlbəttə ayrı vaxtlarda da gəlirdik bura, bəzən payızda
gəlirdik, yazda da gəlirdik. Amma yaşadığımız əsas dövr yay idi, ona
353