ANAR Əsərlər VI ssenarilər, tərcümələr Bu kitabın çapı Ekson ...

Aparıcı:
—Orta əsrlərin zülmət qaranlığında, qanlı müharibələr, amansız
istilalar, talanlar və qarətlər dövründə iztirab çəkən insan bir təsəlli,
bir pənah axtarırdı.
Gecənin qaranlığına qərq olmuş səma fonunda əzəmətli bir
məscid binasının silueti — gümbəz, minarələr. Minarənin başında
müəzzin əzan çəkir.
Aparıcı:
—İslam dini insanları mutiliyə, şükrana, təvəkkülə çağırır, bu
dunyadakı iztirabların əvəzində o dünyada cənnət vəd edirdi.
Aparıcı
—Dövrün açıq fikirli, düşünən insanları bu mütiliyə dözə bilmir,
bu zehni əsarətlə barışmaq istəmirdilər. Lakin o dövrdə dini itaətə,
ruhani köləliyə qarşı üsyan yalnız dinin öz daxilində, öz çərçivəsində
mümkün idi. Gah sufilik, gah mütəzalilik, gah ismaililik adıyla
meydana çıxan müxtəlif islam təriqətləri dar qəliblərdə çabalayan
insan təfəkkürünün çırpıntıları idi.
Əzan səsi güclənir.
Aparıcı:
—Din "şəkkakə lənət" deyirdi. Düşünmədən, anlamadan. dərk,
etmədən yalnız inanmalı, səcdə qılmalı, şükr eləməliydin. Üsyankar
insan şüuru barışmaq, susmaq, tabe olmaq istəmirdi. İslam dini
daxilində vəhdət-vücud-panteizm fəlsəfəsi yaranırdı. X əsrdə
"Ənəlhəq" — Allah mənəmU deyən sufi şair Həllac Mənsur dara
çəkildi. XIV əsrdə hürufilik təriqətinin əsasını qoymuş Fəzlullah
Nəimi Teymurləngin oğlu Miranşah tərəfindən edam edildi.
Ekranda miniatürsayaq stilizə edilmiş faciəvi şəkillər. Edam
səhnələri. Bu şəkillər Avropa tarixinin qanlı səhifələrini —
inkvizisiya işgəncələrini, yanğın gecələrini əks etdirən qravürlərlə
tamamlana bilər; cəhalət cinayətləri Qərbdə də, Şərqdə də az
olmayıb.
Aparıcı:
—Orta əsrlərin cəhalət zülmətində əqidəsi uğrunda ölümə getmiş
Cordano Brunolar, Yan Quslar, Həllac Mənsurların sırasında bir
böyük insanın da adı var: İmadəddin Nəsimi.
Nəsiminin muasir rəssamlar tərəfindən çəkilmiş xəyali rəsmləri.
Aparıcı:
318