ANAR Əsərlər VI ssenarilər, tərcümələr Bu kitabın çapı Ekson ...

MİŞEL MONTEN (1533-1592)
fransız filosofu
ESSELƏR
(XVI əsrin məşhur fransız mütəfəkkiri Mişel Montenın üç cildlik
"ESSE" əsərinin janr adını rus dilinə "OPITI", Türkiyə türkcəsinə
"DENEME" kimi çevirirlər. Məncə "ESSE" janrının Azərbaycan
türkcəsində daha dəqiq adı "DÜŞÜNCƏLƏR"dir)
Birinci kitabdan
BİRİNCİ FƏSİLDƏN ("Müxtəlif vasitələrlə eyni məqsədə
çatmaq mümkündür")
Bavariya hersoqu Velfi mühasirəyə alan imperator III Konrad heç
bir güzəştə getmək istəmədi. Mühasirəyə alınmışlar ən biabırçı və
alçaldıcı şərtləri qəbul etməyə hazır olsalar da İmperator yalnız ona
razılıq verdi ki, şəhərin içində qalan nəcabətli xanımlar qaladan
piyada çıxsınlar. Onların namuslarına təcavüz olunmayacağına və
özləriylə üstlərində götürəcəkləri heç bir şeyə toxunulmayacağına
zəmanət verilirdi. Bu şərtdən istifadə edən xanımlar ərlərini,
uşaqlarını və hersoqun özünü çiyinlərinə alıb qaladan çıxdılar.
Onların bu cəsarətli, nəcib və fədakar hərəkəti imperatora elə böyük
təsir göstərib ki, o, riqqətlənib ağlayıb. Məğlub etdiyi hersoqa
barışmaz və ölümcül düşmənçiliyinin alovu sönüb və o vaxtdan
həmin hersoqla da, onun təbəələriylə də daha insani rəftar etməyə
başlayıb.
İKİNCİ FƏSİLDƏN ("Matəm haqqında")
Matəm ovqatına aludə olanlardan deyiləm. Bütün dünya bu
duyğuya xüsusi ehtiram və sayğıyla yanaşsa da, mən bu hissi
sevmirəm və ona hörmət bəsləmirəm. Stoiklər də müdriklərə
məsləhət edirdilər ki, bu hissə qapılmasınlar.
Belə bir rəvayət var: Misir şahı Psammenit döyüşdə yenilib İran
şahı Kəmbizə əsir duşur. Əsir düşmüş qızını kəniz qiyafəsində görən
zaman əyanları ağlayıb sızlarkən Psammenit baxışlarını yerə tikib
hərəkətsiz dayanıbmış. Oğlunun edam olunduğunu görəndə də
dinməz-söyləməz, sakit durub qalır. Amma az sonra dostlarından
431