ANAR Əsərlər VI ssenarilər, tərcümələr Bu kitabın çapı Ekson ...

Anarın mənzilində
…Bu makina, bu da ağ kağız… Buna baxanda mən yazılmamış
əsərlərimi yox, yazılmışları da fikirləşirəm. Çünki məndə bəzən belə
hiss olur ki, mən o yazdığım yazıların qəhrəmanlarına qarşı bir növ
etibarsız olmuşam, bir növ etinasız olmuşam, yəni onların taleyini
izləməmişəm. 10 il, 15 il bundan qabaq… qırılıb onların taleyi, yəni
qırılıb o mənada ki, bir nöqtə qoymuşam onların taleyində, amma
həmin adamların, həmin personajların həyatları davam edir axı…
Mənim üçün onlar dirilər arasında kimidir. 80-ci illərdə, bizim
günlərdə hansı mərhələlərdən keçiblər — bunu mən izləyə
bilməmişəm və mən izləməsəm heç kəs izləyə bilməz, çünki bu
mənim qəhrəmanlarımdır. Onların taleyini yalnız mən izləməliyəm.
Və mən düşünürəm ki, bax bizim bu günlərdə məsələn, "Şəhərin yay
günləri"nin baş qəhrəmanı Qiyas yenə də bəlkə təklikdə mübarizə
aparacaqdı, necə o dövrdə durğunluq dövrünə qarşı mübarizə
aparırdı, bu gün də o çox güman ki, yenə tək qalacaqdı. Daxili
bütövlüyü, heç bir kompromisə, güzəştə getməməsi yenə də ona
çətinlik törədəcəkdi. Mənə elə gəlir ki, "Şəhərin yay günləri"
pyesinin qəhrəmanı Qiyas bu günlərin arzusu ilə yaşayırdı. O
düşünürdü ki, məhz bu günlər gələndə o, həyatda öz yerini, öz
qiymətini daha dəqiq alacaq, onun istədikləri gəlib çıxacaq. Amma
mən Qiyası bu günlərdə yenə dramatik fiqur kimi görürəm, bir
dramatik personaj kimi görürəm. Mən onu arxayınlaşmış, istədiyinə
nail olmuş və buna görə də sakitləşmiş adam kimi yox, yenə bu
hadisələrin içində görürəm. Bəlkə də o "durğunluq" dövrü ki deyirik,
— o zaman Qiyas bu "durğunluq" dövrünə qarşı mübarizə edirdi, —
o "durğunluq" dövrünü yaradanlar, ola bilsin, indi qabağa çıxıb yenə
də Qiyası ittiham eləmiş olsunlar. Yəni Qiyas yenə də təklikdə
qalmış olsan. Çünki gözümüz qarşısında gördüklərimizdən bu
nəticəni çıxarmaq olur. Görünür çox vaxt yaxşı adamların işi pis, pis
adamların işi yaxşı olur.
"Macal"ın qəhrəmanı Fuadın o dövrdə karyerası sırf "məmurluq",
"bürokratizm" sisteminin içindəydi. Bu gün isə bürokratizmlə
mübarizəyə başlardı. Amma yenə də karyera ehtirasları ilə, yenə də
vəzifə həvəsi ilə, yenə də mənsəb istəyi ilə… Nemət nə qabağa düşərdi,
nə geri qalardı. Onda olan obıvatellik xisləti var ki, o hər dövrdə sakit, öz
həyatını yaşayacaq idi…
376