ANAR Əsərlər VI ssenarilər, tərcümələr Bu kitabın çapı Ekson ...

məndə sənəti qorumaq meyli əmələ gəlir ki, öz bacarığım, öz
imkanım daxilində sənəti belə bayağılıqdan qorumaq istəyirəm… Və
mən sizə belə bir fakt deyə bilərəm, bir nəfər… adını
çəkməyəcəyəm, bizim dramaturq — şairlərdən biri məni pyesinə
dəvət eləmişdi. Getdim onun pyesinə baxdım. Bütün pyes şeirlə
gedirdi və taqqatarak şeirlər, mənasız söz yığını adamın qulağını
dəyənək kimi döyürdü. Və inanın ki, literaturşina deyilən şey deyil,
ibarəbazlıq deyil, doğrudan olan faktdır. O gecə mən ordan gələndə
elə bil çəkiclə beynimi döyürlərdi… Gəldim və yuxuma Nazim
Hikmətin şeiri girdi. Yuxuma şeir girdi!.. Yuxumda elə bil… kimsə
başladı oxumağa… O Nazimin məşhur şeiri var. "Bu gün bazar,
məni həyətə çıxardılar, ilk dəfə göy üzünün bu qədər uzaq, bu qədər
mavi olduğundan şaşaraq durdum, qımıldanmadan. Bu an nə
hürriyyət, nə qarım. Günəş… Mən… Bəxtiyarım…" Yəni bu
misralar o türmədə olan adamın birdən havaya çıxarılması, həyətə
çıxarılması, səmanı görməsi və bu sarsıntının gücündən hürriyyət,
yəni azadlıq ki, onun uğrundakı mübarizəyə görə düşüb ora… qarısı,
yəni arvadının həsrətini çəkir, məhbəsin içində daim azadlıq
haqqında düşünür, qarısı haqqında düşünür, amma bu həyətə
çıxanda, bu məhbəsin o rutubətindən havaya çıxanda, səmanı
görəndə — bu zaman o, hər şeyi unudur, bax balaca şeirdə… yaxud
Nazimin başqa misraları var, nəğmə də var — o deyir ki, "qarlı qayın
ormanında yürüyorum gecə yarı.. əfkarlıyam, əfkarlıyam, ver əlini
harda əlin?..." dalı yadımda deyil, sonra axırda belə gəlir ki,
"ulduzlarmı, məmləkətmi, gəncliyimmi daha uzaq?.." bax… bütün
bu qarlı qayın ormanının, rus meşəsinin təsviri, qış vaxtı, bu adamın
təkliyi, o meşəynən getməsi, ulduzları görməsi və eyni zamanla
düşünməsi ki, bu dəqiqə ulduzlar da onunçün məmləkəti qədər (yəni
yasaq olunmuş vətəni qədər — Türkiyə qədər uzaqdır və gəncliyi
qədər (o, gəncliyindən də ayrılmış) uzaqdır və bu 3 misra, 5 misra,
bu şeir… bax o taqqatarak pyesdən sonra, mənimçün susuzluqdan
sonra bir udum təmiz su idi. Pis sənətlə rastlaşanda yaxşı sənətin
qədrini və siqlətini, onun əhəmiyyətini, böyüklüyünü,
müqəddəsliyini daha yaxşı duyursan və çalışırsan ki, öz bacarığın
daxilində bu yaxşı sənətə xidmət eləyəsən!
367