ANAR Əsərlər VI ssenarilər, tərcümələr Bu kitabın çapı Ekson ...

una can atırmış — qələbələrinin siyahısina bir ad əlavə etməyə
çalışırmış və onu da düşünür ki, daha imtina etməyə bir şeyi
qalmayıb. Qadına elə gəlir ki, bu işdən sonra o məlakədən kənizə
çevrilib. Hissi və əqli durumu aldığı ləzzətlərın anımlarıyla daha da
şiddətlənir. Bu anların nadir və keçici olması duyğularını bir az da
gücləndirir. Vaxtını tikiş tikməklə keçirən qadın bu dəmlər yalnız öz
istəklisi haqqında düşünür, halbuki istəklisi hardasa at belində çapır,
ya döyüşdə çarpışır, hər halda tamam başqa bir aləmdə, tamam başqa
duyğularla yaşayır. Yaxud kişi saatlarla masasının arxasında oturub
bütün fikri-zikri yazısında olduğu vaxt, qadın yaşadığı məhəbbət
saatlarının xatirələrinə və gələcək görüşlərin fantaziyalarına qapılır.
Məhəbbətdə kişi qəlbin gizli əzablarına məhkum olursa, qadınları
ətrafdakıların istehzaları təqib edir. İctimai rəy qadınlar üçün daha
əhəmiyyətlidir, nəinki kişilərçün. Ona görə də qadınlar daha çox
inamsızdır. Onlarda məhəbbətin oyanması daha ləngdir, daha kövrək,
daha qərarsızdır. Sevgilisiylə görüş zamanı qadın tələsik düşünür —
eşqin ləzzətinə tabe olsun-olmasın, eyni zamanda sevgilisinin
yaxınlıq istəyi onu ürküdür və bütün zövq-səfadan vaz keçib özünü
qorumağa çalışır. Uzun müddət muradına çatmamaq erkəyi alçaldır,
qadını əksinə şərəfləndirir.
Sevən qadın bir il ərzində sevgilisinə cəmisi on-on beş söz deyə
bilər, fəqət görüşdükləri hər dəqiqəni, onu təsadüfən küçədə ya
teatrda gördüyünü, yaxud iki dəfə birlikdə nahar etmələrini, birgə
gəzintilərini bütün təfərrüatıyla hər zaman yaddaşında yaşadır.
Əlbəttə gözəllik məhəbbətin oyanması üçün şərtdir. Çirkinlik
məhəbbətə maneə ola bilər. Amma bəzən çox da gözəl olmayan
qadın kişinin qəlbində elə bir sevgi oyada bilər ki, o həqiqi gözəlliyin
nə olduğunu unudar və yalnız sevdiyini gözəl sayar.
Qəlbin qəribə cəhətləri var. Görürsən sevdiyin insan onu əhatə
edən mühitə özünün malik olduğu gözəllikdən də artıq gözəllik bəxş
edə bilir. Sevgilinlə görüşdüyün uzaq bir şəhər haqqında düşünərkən
biz sevgilinin özüylə görüşdən daha artıq zövq və ləzzət alırıq. Eşq
arzularının hesabı olmur. Mən fikir vermişəm ki, yaxşı bir romanı
hər iki-üç ildən bir yenidən zövqlə oxuya bilirəm. Eyni ləzzətlə
sevdiyim musiqini də dönə-dönə dinləyə bilərəm. Amma gərək
yaddaşım yardımçı olmasın, onları sanki bu müsiqi ya bu romanla ilk
dəfə tanış olur kimi qavrayım.
Vaxtilə sevdiyin və nə səbəbdənsə ayrıldığın qadınla yeni görüş
437