ANAR Əsərlər VI ssenarilər, tərcümələr Bu kitabın çapı Ekson ...

Gerçəkdən də başqa dinlərdən fərqli olaraq İslam iddia edir ki,
həqiqət — öz inkişafında muəyyən mərhələyə çatmış hər bir insana
açıla bilər.
Cəlaləddin Rumi yazırdı:
"Mən xaçı gördüm və xaçpərəstlərin araşında oldum. O, (Həqq
nəzərdə tutulur — tərcüməçi) çarmıxda yox idi. Mən induistlərin və
buddaçıların məbədlərində oldum, ordada ONUN izini bulmadım.
Herata və Qəndəhərə çatdım. Axtardım. Nə yuxarıda, nə aşağıda O,
yox idi. Qaf dağına qədər getdim. Orda yalnız Ənqa quşunu gördüm.
Kəbəyə getdim, orda da yox idi. ONUN barəsində İbn Sinadan xəbər
aldım, amma O, İbn Sina fəlsəfəsindən də yüksəkdə idi. O zaman
qəlbimin içinə baxdım. ONU orda gördüm. O, başqa heç yerdə yox
idi"
Təsəvvüfün bu dini dözümlülüyü İslamın bəzi ifrat cərəyanlarını
bu dinin mahiyyətindən doğulduğunu iddia edənlərə ən tutarlı
cavabdır. XIX əsrdə İranda olmuş bir avropalı qeyd edir ki, bu
ölkəyə gələn xaçpərəst özüylə qab-qacaq gətirməlidir, çünki heç bir
yerli sakin ona öz qab-qacağını verib murdar etmək istəməyəcək. Bu
avropalı hətta İranın o vaxtkı xarici işlər naziri Mirzə Seyyid xan
haqqında yazır — bu adam avropalıya nəzər saldıqdan sonra gedib
gözlərini yuyur ki, murdar olmasın.
İslam heç də yeni din olduğunu iddia etmir, o yalnız böyük dinlər
zəncirinin son həlqəsi olduğunu bildirir. Məhəmmədi son peyğəbmər
hesab edən İslam — artıq yeni böyük bir dinin yaranmayacağını da
irəli sürürdü və İslamın yaranmasından sonra keçən əsrlər bu fikrin
tam doğru olduğunu sübut etdi. Çağdaş dünyada Zərdüşt, Budda,
Musa, İsa, Məhəmməd səviyyəsində yeni bir dinin əsasını qoyacaq
peyğəmbəri təsəvvür etmək qeyri-mümkündür.
İddia edilir ki, süfizm, (belə adlanmasa da) — düşüncə tərzi kimi
İslamdan hələ çox qabaqlar da mövcud imiş. Süfizm
dünyagörüşündə İnsanın təkamülü dörd mərhələdən keçir — Şəriət,
Təriqət, Mərifət, Həqiqət…
Sufizm düşüncəsini və həyat tərzini qəbul edən çağdaş insanlar
üçün Freydin və Yunqun psixoloji təcrubəsində heç bir yenilik
yoxdur. Əl Qəzalinin 900 il bundan qabaq yazdığı "Səadətin
əlkimyası" risaləsində cinsi həyat haqqında dedikləri sübut edir ki,
Freydin bu sahədə çox sonralar gəldiyi nəticələrə müsəlman
mütəfəkkirləri yaxşı bələd imişlər.
409