ANAR Əsərlər VI ssenarilər, tərcümələr Bu kitabın çapı Ekson ...

SƏNAİ. 1131-Cİ İLDƏ YAZDIĞI "DIVARLA ƏHATƏ
OLUNMUŞ HƏQIQƏT BAĞI" KITABINDAN
Kənd küçəsində dörd nəfər görüşür: fars, türk, ərəb və yunan. Bir
yerdə səfər ediblər, indi o dördünün bir yerdə bir manatı qalıb. Bilmirlər
onu nəyə xərcləsinlər, Fars: — Mən ənqur almaq istərdim —deyir. Türk:
— Mən üzüm almaq istərdim. Ərəb: — Mən — innab —deyir. Yünan:
— Yox, biz stafil alacayıq — deyir. Çox dil bilən birisi yanlarından
keçərkən bu söhbəti eşidir. O — pulu mənə verin — deyir. mən hamının
istəyini yerinə yetirəcəm. Əvvəl ona inanmırlar, amma sonra bir manatı
verirlər. Adam gedib dükandan dörd salxım üzüm alıb gətirir. Fars: —
mənim istədiyim ənqur — deyir. Türk: — bü mənim istədiyim üzümdür.
Ərəb: — sağ olsun, mənə innab gətirib — deyir, Yunan söhbətə qarışır:
— mənim dilimdə bu stafil adlanır.
Hamısı razı qalır və anlayırlar ki, eyni bir şeyi istəyirmişlər, ancaq
dil fərqləri bir-birini anlamağa imkan verməyib. Mətnə görə birbirini
anlamayan səyyahlar adi adamlardır, onların məsələsini həll
edən isə Sufidir.
Başqa bir mətn belədir:
Nəsrəddin padşahın hüzürunda olarkən hökmdar gileylənir ki,
təbəələrinin hamısı yalançıdır. Nəsrəddin: — Qibleyi-aləm, həqiqət
müxtəlif cür olur — deyir. Bununla razılaşmayan şah qərar verir: — Mən
məcbur edəcəm ki, insanlar yalan danışmasın. Qoy düz danışmağa vərdiş
eləsinlər. Səhərisi gün carçı elan edir ki, şəhərə girən hər kəs zabitin
sualına doğru cavab verməlidir. Nəsrəddin kənardan şəhərə girərkən
zabit ondan soruşur: Hara gedirsən? Düzünü de, yoxsa səni asacaqlar.
Nəsrəddin: — Mən gedirəm ki, məni bax o dar ağacından
assınlar.
Zabit: — Mən sənə inanmıram — deyir. Nəsrəddin: — Çox gözəl —
deyə cavab verir. — Əgər yalan demişəmsə məni asmalısan.
Zabit: — Onda belə çıxacaq ki, sən düz deyirsənmiş — deyir.
Nəsrəddin cavab verir: — Bəli, sizin həqiqətiniz bax budur.
Bu lətifədə sufi alimləri Həqiqət anlayışının şərtiliyini görürlər. Həqiqət
saydığımız çox vaxt şəraitdən, situasiyadan asılıdır.
412